Đồng baht mạnh đẩy du khách đến Việt Nam, Thái Lan vào thế khó

Trong khi hầu hết các đồng tiền châu Á đang vẫn khá yếu thì đồng baht của Thái Lan lại có một màn "solo" đầy ngoạn mục, tăng vọt lên mức cao nhất trong 4 năm qua. Nhưng đằng sau sự tăng trưởng đột ngột đáng ghen tị ấy lại là một phương diện không mấy lạc quan cho ngành du lịch, dịch vụ ở quốc gia này. Quốc gia mang danh "thiên đường du lịch" đang tự biến mình thành một điểm đến đắt đỏ còn nền kinh tế lại vướng nghi ngờ đang bị "đầu độc" bởi những dòng "tiền bẩn".

Khi du lịch Thái Lan quá đắt đỏ

Đồng baht mạnh lên có nghĩa là mọi thứ ở Thái Lan, từ một suất pad Thái, một cuốc xe tuk-tuk, đến một đêm nghỉ dưỡng ở Phuket đều trở nên đắt đỏ hơn trong mắt du khách quốc tế. "Sức mạnh của đồng baht đến vào một thời điểm không thể tồi tệ hơn, ngay trước mùa du lịch cao điểm", nhà nghiên cứu Kobsit Silpachai của Ngân hàng Kasikorn cay đắng nhận định.

Hậu quả đã đến ngay lập tức, những bãi biển vàng, những ngôi chùa lấp lánh vẫn ở đó nhưng du khách thì không. Theo thống kê, lượng khách quốc tế đến Thái Lan đã sụt giảm đáng kể. Doanh thu du lịch năm nay được dự báo sẽ hụt hơi tới 15 - 17% so với mục tiêu. Du khách, đặc biệt là khách Mỹ đang quay lưng với Thái Lan để tìm đến những thiên đường du lịch khác có giá tốt hơn.

Việt Nam nắm bắt thời cơ

Trong khi người Thái đang vật lộn với những khó khăn của mình thì Việt Nam đang mỉm cười và rộng cửa chào đón. Với chi phí hợp lý, chính sách thị thực ngày càng cởi mở và các chiến dịch marketing rầm rộ, Việt Nam đã trở thành một "thỏi nam châm" hút khách du lịch quốc tế. Theo thống kê, Việt Nam đã thu hút 14 triệu khách du lịch nước ngoài hàng năm.

Các chuyên gia nhận định, một lượng lớn du khách vốn có kế hoạch đến Thái Lan giờ đây đã "bẻ lái" sang Việt Nam, Nhật Bản hoặc Trung Quốc. Việt Nam với lợi thế cạnh tranh về giá cả, đang hấp dẫn và "vớt lấy" một cách ngoạn mục lượng khách mà Thái Lan đang vô tình đẩy đi.

Nếu chất lượng dịch vụ tại Việt Nam được nâng cao và mở rộng đa dạng hơn nữa, Thái Lan sẽ rất khó có thể cạnh tranh.

Đằng sau sức mạnh của đồng bath: "Bong bóng vàng" hay "tiền bẩn"?

Vậy điều gì đã khiến đồng baht mạnh lên một cách phi lý như vậy? Lý do bề mặt được cho là liên quan đến vàng. Ngân hàng Trung ương Thái Lan đưa ra nguyên nhân là do người dân đổ xô bán vàng ra thị trường quốc tế để kiếm lời, sau đó đổi USD về baht, làm tăng giá trị đồng nội tệ. Cụ thể, Thái Lan có một thị trường nơi các giao dịch vàng giữa các cá nhân rất sôi động. Với kỹ thuật chế tác vàng tiên tiến, nước này coi vàng như một mặt hàng xuất khẩu quan trọng. Trong những năm giá vàng tăng vọt như năm nay, các cá nhân và cửa hàng ở Thái Lan bán vàng của họ trên thị trường quốc tế để kiếm USD. Khi họ đổi USD sang baht để sử dụng trong nước, đồng baht tự nhiên tăng giá trong quá trình này.

Thế nhưng các chuyên gia kinh tế lại chỉ ra nguyên nhân đáng lo ngại hơn nhiều, liên quan đến vấn đề rửa tiền. Các chuyên gia cho biết chỉ riêng các giao dịch vàng không thể giải thích được sức mạnh bất thường của đồng baht. Phân tích cho rằng các nhóm tội phạm xuyên quốc gia có trụ sở tại Đông Nam Á mang tiền điện tử thu được bất hợp pháp vào Thái Lan, chuyển đổi nó sang baht, và sau đó rửa tiền bằng cách mua các tài sản an toàn như vàng hoặc bất động sản. Các chuyên gia về tài sản kỹ thuật số ước tính rằng số tiền được rửa theo cách này có thể lên tới 500 tỷ baht (hơn 413 nghìn tỷ VNĐ). Đặc biệt, các giao dịch vàng với Campuchia đã tăng vọt một cách bất thường.

Bằng chứng hỗ trợ cho tuyên bố này xuất hiện trong thống kê cán cân thanh toán của Thái Lan. Cán cân thanh toán, sổ cái giao dịch ngoại hối của quốc gia, bao gồm một mục gọi là "Sai sót và Thiếu sót Ròng (NEO)". Nó là một loại hạng mục điều chỉnh cho thấy các dòng tiền không được ghi nhận trong thống kê. Nếu con số này lớn bất thường, người ta có thể nghi ngờ về nền kinh tế ngầm hoặc dòng vốn bất hợp pháp. NEO của Thái Lan đã tăng gần gấp ba lần từ 180,4 tỷ baht vào năm 2023 lên 530,8 tỷ baht (hơn 437 nghìn tỷ VNĐ) vào năm 2024.

Ông Supavud Saicheua, chủ tịch Hội đồng Phát triển Kinh tế và Xã hội Quốc gia (NESDC), cho biết: "Số tiền này đến từ các hoạt động kinh doanh xám. Chúng tôi không biết tiền đến từ đâu. Ngân hàng Trung ương nên điều tra vấn đề này, chứ không phải các giao dịch vàng trực tuyến".

Sự siết chặt muộn màng

Khi tình hình trở nên tồi tệ hơn, chính phủ mới của Thái Lan do Thủ tướng Anutin Charnvirakul lãnh đạo đã tuyên bố sẽ thực hiện "cuộc chiến chống lại sức mạnh của đồng baht". Một đội phản ứng liên ngành bao gồm Bộ Tài chính, Ngân hàng Trung ương và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch đang xem xét các biện pháp để chống lại sự tăng giá của đồng baht.

Ngân hàng Trung ương đang xem xét việc áp thuế đối với các giao dịch vàng hoặc yêu cầu thanh toán chỉ bằng đô la khi giao dịch vàng để giảm nhu cầu đổi sang baht. Phó Thống đốc Trợ lý Chayawadee Chai-Anan của Ngân hàng Trung ương cho biết: "Đánh thuế vàng sẽ không giải quyết được vấn đề sức mạnh của đồng baht nhưng nó sẽ giảm áp lực tăng giá đối với đồng tiền". Giới chuyên gia cũng cảnh báo rằng đó chỉ là những giải pháp vá víu. Chừng nào "dòng sông tiền bẩn" vẫn còn chảy, chừng đó nền kinh tế Thái Lan vẫn sẽ còn chao đảo và cơ hội sẽ tiếp tục tuột khỏi tay họ, trôi về các quốc gia khác.