Địa ngục tại các lò gạch Trung Quốc, lao động thiểu năng bị bóc lột tận xương

Một tội ác bóc lột lao động kéo dài gần hai thập kỷ, vừa bị phơi bày ra ánh sáng tại thành phố Lâm Tương, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc, hé lộ một thực tại kinh hoàng về nạn bóc lột lao động nhắm vào những người yếu thế nhất trong xã hội.

Câu chuyện của Lý Tùng Lĩnh, một người đàn ông thiểu năng trí tuệ bị mất tích 18 năm đã được tìm thấy trong tình trạng bị bóc lột tàn nhẫn tại một nhà máy gạch. Vụ việc không chỉ là một bi kịch cá nhân mà còn mở ra một cánh cửa vào thế giới ngầm của nạn "lao động nô lệ" hiện đại.

18 năm lưu lạc và cuộc đoàn tụ đẫm nước mắt

Đối với gia đình ông Lý Nguyên Thanh, đêm Trung thu năm 2007 là một ký ức đau buồn. Đó là lần cuối cùng họ nhìn thấy người con trai thiểu năng trí tuệ của mình, Lý Tùng Lĩnh, trước khi anh biến mất không một dấu vết. Suốt 18 năm đằng đẵng, họ đã không ngừng tìm kiếm trong vô vọng.

Phép màu đã xảy ra vào tháng 6 vừa qua, nhưng theo một cách không thể đau lòng hơn. Họ nhận được tin báo rằng Tùng Lĩnh đã được cảnh sát giải cứu từ một nhà máy gạch. Cuộc đoàn tụ tại một trung tâm cứu trợ đã diễn ra trong nước mắt. Trước mặt họ không còn là chàng trai ngày nào, mà là một người đàn ông tiều tụy. Khi được giải cứu, hai bàn tay của Lý Tùng Lĩnh chai sạn dày cộp.

Kết quả kiểm tra cho thấy anh mắc bệnh tâm thần phân liệt, chỉ số thông minh chỉ đạt 54 điểm. Mẹ anh, bà Đàm Chiếu Chân đã bật khóc nức nở khi nhận ra con trai tại cửa một trung tâm cứu trợ ở huyện Tuy, Hà Nam.

Cuộc sống nô lệ sau những bức tường lò gạch

Lý Tùng Lĩnh không phải là nạn nhân duy nhất. Anh là một trong số 5 người thiểu năng trí tuệ đã bị lừa gạt và đưa vào nhà máy gạch Diễm Phi trực thuộc Công ty TNHH Vật liệu Xây dựng Diễm Phi Lâm Tương từ năm 2023. Cuộc sống của họ tại đây không khác gì địa ngục. Mỗi ngày, họ phải làm việc quần quật 12 tiếng trên dây chuyền sản xuất trong một tư thế gò bó, thực hiện những thao tác lặp đi lặp lại hàng trăm ngàn lần.

Với sức lao động của mình, Lý Tùng Lĩnh có thể tạo ra tới 680.000 viên gạch mỗi tháng. Với đơn giá khoán 130 NDT cho mỗi 10.000 viên, lẽ ra anh phải nhận được một khoản tiền lương đáng kể. Nhưng toàn bộ số tiền đó đã bị các "cai đầu dài", những kẻ đã dụ dỗ hoặc "nhặt" họ từ ngoài đường, chiếm đoạt. Thứ duy nhất họ nhận được là những bữa ăn đạm bạc, đủ để duy trì sự sống và tiếp tục làm việc.

Viện Trọng tài Lao động thành phố Lâm Tương dựa trên các biên bản của cảnh sát, bảng kê sản lượng và chấm công, đã tính toán lại và cuối cùng nhà máy gạch đã phải trả bù. Khoản tiền của anh Lý Tùng Lĩnh được tính là 130.592 NDT, sau khi trừ đi 35.100 NDT tiền sinh hoạt phí trong 27 tháng, anh thực nhận 95.492 NDT, cộng thêm 2.000 NDT tiền thăm hỏi.

Vấn nạn có hệ thống

Điều đáng sợ là, vụ việc tại nhà máy Diễm Phi không phải là một trường hợp cá biệt. Một cuộc rà soát của báo chí đã phát hiện ra rằng, kể từ năm 2015, có ít nhất 50 nhà máy gạch khác trên khắp Trung Quốc đã bị phanh phui với những vụ việc tương tự với gần 400 nạn nhân là những người thiểu năng trí tuệ.

Thủ đoạn của những kẻ buôn người vô cùng đa dạng. Có kẻ dùng đồ ăn vặt và thuốc lá để dụ dỗ những người lang thang. Có kẻ "mua" nạn nhân từ các tỉnh khác rồi vận chuyển đến các lò gạch. Thậm chí có những vụ việc mà các băng nhóm bịt mặt, cầm vũ khí xông vào các lò gạch khác để "cướp người".

Năm 2022, hai người họ Chu và họ Trương đã chi 80.000 NDT để thu mua tập trung 8 người thiểu năng trí tuệ, sau đó lần lượt đưa đến Sơn Đông và Hà Nam. Những minh chứng này cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trong thị trường "lao động nô lệ" này.

Đáng báo động hơn, có những vụ án ở Đại Lý, Vân Nam cho thấy sự thông đồng, bao che của chính quyền địa phương, khi các cai đầu dài được báo tin trước về các cuộc thanh tra để kịp thời tẩu tán công nhân. Sau khi thanh tra xong lại gọi họ trở về.

Cục Nhân sự và An sinh Xã hội thành phố thừa nhận rằng, toàn thành phố có hơn 5.000 doanh nghiệp, trong khi số lượng nhân viên giám sát lao động chỉ có 6 người, nên các cuộc thanh tra định kỳ khó có thể phát hiện kịp thời các vụ cưỡng bức lao động.

Công lý và những câu hỏi còn bỏ ngỏ

Bốn kẻ chủ mưu là Lưu Diễm Phi, Phó Phát, Phó Học, Lý Học trong vụ án của Lý Tùng Lĩnh đã bị bắt giữ với cáo buộc cưỡng bức lao động. Nhà máy gạch cũng đã phải trả lại số tiền lương mà họ đã nợ các nạn nhân. Tùng Lĩnh cuối cùng cũng đã được trở về nhà, bắt đầu một hành trình điều trị tâm lý và hòa nhập lại với cuộc sống.

Tuy nhiên, vụ án đã để lại những câu hỏi nhức nhối. Làm thế nào mà một tội ác có hệ thống như vậy có thể tồn tại trong một thời gian dài? Phải chăng sự thiếu hụt nhân lực giám sát của các cơ quan chức năng, như lời thừa nhận của một quan chức, chính là lỗ hổng để cái ác lộng hành? Còn bao nhiêu nạn nhân khác vẫn chưa tìm được gia đình đang phải chịu đựng số phận tương tự ở đâu đó ngoài kia?

Câu chuyện của Lý Tùng Lĩnh là một lời nhắc nhở đau đớn về những góc tối của xã hội, nơi những người yếu thế nhất vẫn đang cần được bảo vệ.