Delhi bắt đầu chiến dịch loại bỏ xe hết niên hạn sử dụng

Tại Ấn Độ, các phương tiện được xem là hết niên hạn sử dụng nếu là xe chạy xăng trên 15 năm tuổi hoặc xe chạy dầu trên 10 năm. Mặc dù chiếm tỷ lệ nhỏ về số lượng, nhóm xe này lại được cho là đóng góp đáng kể vào ô nhiễm không khí tại khu vực NCR, với 28% tổng lượng bụi mịn PM2.5, 41% lưu huỳnh dioxide (SO₂) và 78% nitrogen oxide (NOₓ) trong khu vực.

Để thực hiện chiến dịch, hơn 520 trạm xăng dầu tại các khu vực dân cư ở Delhi đã được lắp đặt hệ thống camera nhận dạng biển số tự động (ANPR). Các camera này được kết nối trực tiếp với cơ sở dữ liệu phương tiện VAHAN, cho phép tự động quét và so sánh biển số với thông tin đăng ký xe. Nếu phát hiện phương tiện quá hạn sử dụng, hệ thống sẽ cảnh báo nhân viên trạm từ chối cung cấp nhiên liệu.

Trong ngày đầu tiên triển khai, tổng cộng 80 phương tiện, bao gồm 67 xe máy, 12 ôtô và một số xe thương mại hạng nhẹ, đã bị từ chối tiếp nhiên liệu và bị lực lượng chức năng thu giữ. Các phương tiện này sẽ được xử lý theo quy trình loại bỏ xe thải tại địa phương.

Tại một trạm xăng ở trung tâm thành phố, nhiều người dân tỏ ra bối rối khi xe của họ bị từ chối tiếp nhiên liệu. Aman Jha, 45 tuổi, chủ sở hữu một chiếc xe chạy xăng đã sử dụng 14 năm, cho biết: “Tôi mua chiếc xe này vào tháng 1/2011. Nó sẽ tròn 15 năm vào tháng 1 năm sau. Tôi hiểu tính cấp thiết của chiến dịch, nhưng với tầng lớp trung lưu như tôi, việc mua xe mới ngay lúc này là điều rất khó khăn. Tôi chăm sóc xe rất cẩn thận, nó vẫn đang ở trong tình trạng tuyệt vời. Tôi cảm thấy bất lực khi nghĩ đến việc chiếc xe sẽ bị loại bỏ”.

Không chỉ người dân bị ảnh hưởng, các đại lý xăng dầu cũng ghi nhận doanh thu sụt giảm. Ông Nischal Singhania, Chủ tịch Hiệp hội đại lý xăng dầu Delhi, cho biết nhiều trạm xăng nằm tại hoặc gần khu vực biên giới giữa bang Uttar Pradesh và Haryana chứng kiến mức giảm doanh số khoảng 10–15% chỉ trong vài ngày qua.

Trong khi đó, các địa phương lân cận cũng đang chuẩn bị triển khai các biện pháp tương tự. Tại thành phố Noida, cách Delhi khoảng 50 km, 101 trạm xăng sẽ được trang bị hệ thống ANPR từ ngày 31/10. Từ ngày 1/11, các phương tiện hết niên hạn sử dụng bị phát hiện qua hệ thống này sẽ bị từ chối tiếp nhiên liệu tại tất cả các trạm trong khu vực.

Một quan chức thuộc sở giao thông địa phương cho biết phần lớn các xe ELV hiện nay chỉ được sử dụng rất hạn chế, thậm chí bị để một chỗ trong thời gian dài. Tuy nhiên, ngay cả việc sử dụng không thường xuyên cũng tạo ra khí thải gây ô nhiễm. Ông khẳng định chiến dịch này sẽ buộc người dân loại bỏ xe cũ và có thể tạo điều kiện thuận lợi để chuyển sang phương tiện điện thân thiện với môi trường hơn.

Theo giới chuyên gia, chiến dịch lần này đánh dấu bước chuyển quan trọng trong nỗ lực kiểm soát phát thải từ giao thông tại vùng đô thị đông dân nhất của Ấn Độ. Tuy nhiên, việc triển khai cần song hành với các chính sách hỗ trợ tài chính hoặc cơ chế chuyển đổi phương tiện để giảm thiểu áp lực cho người dân thu nhập trung bình và thấp – những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi quy định này.