Dễ dàng mua thuốc nhỏ mũi gây ngộ độc cho trẻ dưới 5 tuổi

Người bán chẳng cần biết mua cho trẻ em hay người lớn

Mới đây, ngày 30/8, hai bé Q.H. và Q.B. ba tháng tuổi (ở tỉnh Quảng Ninh) được gia đình đưa đến Bệnh viện (BV) Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (tỉnh Quảng Ninh) cấp cứu vì bị ngộ độc Naphazolin - thành phần chính trong thuốc nhỏ mũi. Trước đó, thấy hai con khò khè nên gia đình mua thuốc Naphazolin rửa mũi cho con. Sau khi dùng 2-3 lọ thuốc rửa mũi, cả hai bắt đầu lơ mơ, da tái, vã mồ hôi, tay chân lạnh. 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thuốc nhỏ mũi Naphazolin là loại thuốc được quy định bán theo toa nhưng thực tế lại mua rất dễ dàng. Chiều 4/9, chúng tôi đến nhà thuốc T.H. (đường Kim Mã, Q.Ba Đình, TP.Hà Nội) hỏi mua thuốc Naphazolin để rửa mũi. Chủ tiệm chưa cần biết mua thuốc sử dụng cho lứa tuổi nào đã nhanh chóng lấy lọ Naphazolin cùng hai lọ thuốc nhỏ mũi của các hãng khác ra để chào hàng. 

Khi được khách hỏi về việc mua rửa mũi cho trẻ bốn tuổi, chủ nhà thuốc liền giới thiệu thêm một lọ thuốc khác nói rằng hàng ngoại có giá 100.000 đồng/lọ và hiệu quả hơn rất nhiều so với Naphazolin. Người bán thuốc chẳng cần biết mua cho trẻ em hay người lớn, dùng cho trường hợp mũi bị nhiễm trùng hay chỉ bị sổ mũi, nghẹt mũi… mà chỉ lo báo giá. 

Tiếp tục đến các tiệm thuốc V.T., H.C., A.T. (đường Nguyễn Thái Học, Q.Ba Đình, TP.Hà Nội) hỏi mua thuốc rửa mũi thì đều được các tiệm thuốc đưa cho Naphazolin và chào thêm một số mặt hàng có tác dụng tương tự. Sau khi mua hai lọ thuốc rửa mũi khác nhau, chúng tôi nhờ người bán hàng tư vấn cách sử dụng thì được trả lời “cứ làm theo hướng dẫn trong hộp thuốc là được”.

Như hiểu được thắc mắc của khách hàng, chủ nhà thuốc A.T. nhiệt tình tư vấn: “Các loại thuốc này không được uống. Đặc biệt rất dễ sử dụng, chỉ cần nhỏ 1-2 giọt Naphazolin vào mỗi lỗ mũi, 3-6 giờ/lần. Thuốc được dùng cho những trường hợp chảy nước mũi, nghẹt mũi, sổ mũi; nhỏ vào mũi thông và dễ thở ngay. Naphazolin có giá 1.000 đồng/lọ nên mỗi lần mua các mẹ thường lấy liền 4-5 lọ về dùng, chúng lành lắm, như nước muối thôi”. 

Không được dùng cho trẻ dưới 5 tuổi

Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi BV Bạch Mai, cho biết, nơi đây từng tiếp nhận nhiều trẻ đến cấp cứu vì bị ngộ độc thuốc nhỏ mũi. Lý do là cha mẹ tự ý mua thuốc về nhỏ mũi cho trẻ, sử dụng không đúng thuốc và quá liều. Chính việc mua bán thuốc dễ dãi tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc, lạm dụng thuốc.

Thuốc Naphazolin được biết đến là một dược chất chống nghẹt mũi có tác dụng nhanh và kéo dài hơn một số loại thuốc khác nên được dùng để giảm triệu chứng, giảm sung huyết do viêm mũi cấp hoặc mạn tính, viêm mũi xoang dị ứng, viêm mũi do cảm lạnh. 

Khi bị nghẹt mũi, nhỏ thuốc Naphazolin sẽ làm co các cơ thắt của các mao mạch, động mạch nhỏ, tĩnh mạch hang (làm co mạch) đẩy máu đi nơi khác làm cho hốc mũi rộng (mũi hết nghẹt và dễ thở). Thường tác dụng co mạch đạt trong vòng 10 phút và kéo dài trong khoảng 2-6 giờ.

Vì vậy, khá nhiều người lựa chọn sử dụng và nguy hiểm hơn là rất dễ bị lạm dụng. Naphazolin nhỏ mũi ngoài tác dụng tại chỗ còn gây tác dụng toàn thân (nếu lạm dụng), gây nhức đầu, chóng mặt, hồi hộp. Một số trường hợp có thể gây teo mũi, thậm chí thủng vách ngăn mũi của trẻ. 

Nếu lạm dụng thuốc, nhỏ thuốc vào mũi liên tục không những làm mất tác dụng chống sung huyết mũi mà còn dẫn đến tình trạng “sung huyết hồi phát”, có nghĩa là sung huyết mạnh hơn gây nghẹt mũi nhiều hơn, đặc biệt gây ngộ độc hệ tim mạch, hệ thần kinh với các biểu hiện như chóng mặt, nhức đầu, vã mồ hôi, run rẩy, tăng huyết áp, nhịp tim nhanh.

Nếu cha mẹ không kịp đưa đến BV cấp cứu, trẻ có thể bị co giật, xuất huyết não, thở chậm hoặc ngừng thở, nguy hiểm đến tính mạng. “Vì vậy, thuốc nhỏ mũi Naphazolin không được dùng cho trẻ dưới 5 tuổi. Còn với trẻ trên 5 tuổi có thể dùng trong những trường hợp viêm tắc mũi, nghẹt mũi, khó thở…”, bác sĩ Dũng nhấn mạnh. 

An Bình