Quan hệ giữa Đại học Harvard, một trong những trường đại học danh tiếng nhất thế giới và chính quyền Tổng thống Donald Trump đang trải qua một giai đoạn căng thẳng mới, rất nghiêm trọng. Bộ Giáo dục Mỹ vừa ra thông báo đình chỉ việc cấp mới các khoản tài trợ liên bang cho Harvard, viện dẫn lý do trường "không chứng minh được khả năng quản lý có trách nhiệm". Đây là động thái cứng rắn chưa từng có, đánh dấu sự leo thang đáng kể trong cuộc đối đầu giữa chính quyền liên bang và cơ sở giáo dục hàng đầu này.

Trong một bức thư gửi Chủ tịch Harvard Alan Garber vào ngày 5/5, Bộ trưởng Giáo dục Mỹ Linda McMahon đã thẳng thừng tuyên bố: "Harvard đã biến hệ thống giáo dục đại học của Mỹ thành trò hề". Bà McMahon đưa ra hàng loạt cáo buộc nhắm vào ngôi trường, bao gồm việc "mời những du học sinh có hành vi bạo lực và coi thường Mỹ đến trường", không tuân thủ "các nghĩa vụ pháp lý, đạo đức và ủy thác, trách nhiệm minh bạch và sự nghiêm ngặt về học thuật".

Bộ Giáo dục Mỹ yêu cầu Harvard phải giải quyết những quan ngại nghiêm trọng liên quan đến vấn đề bài Do Thái, vốn bùng phát sau các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine vào năm ngoái. Cơ quan này cũng đặt vấn đề về các khiếu nại cho rằng Harvard đã "từ bỏ mục tiêu theo đuổi sự xuất sắc về mặt học thuật" và tuyển dụng quá ít giảng viên có quan điểm bảo thủ.

Bộ trưởng McMahon viết trong thư: "Thư này nhằm thông báo với ông rằng Harvard không nên tìm kiếm trợ cấp liên bang nữa vì sẽ không có khoản nào được cung cấp. Harvard không còn là tổ chức nhận tài trợ công, thay vào đó có thể hoạt động như tổ chức nhận tài trợ tư nhân", nhấn mạnh rằng trường có quỹ hiến tặng khổng lồ hơn 53 tỷ USD. Bà khẳng định: "Các ưu tiên của chính quyền không thay đổi và bức thư hôm nay đánh dấu sự kết thúc của các khoản tài trợ mới cho trường".

Động thái này được xem là phản ứng trực tiếp từ chính quyền Trump sau khi Đại học Harvard vào tháng trước đã đệ đơn kiện Nhà Trắng lên tòa án liên bang. Vụ kiện của Harvard nhằm phản đối việc chính quyền liên bang đóng băng hàng tỷ USD tài trợ cho trường. Căng thẳng giữa hai bên bắt đầu leo thang từ cuối tháng 3, khi Bộ Giáo dục Mỹ đưa ra cảnh báo sẽ xem xét lại khoản tài trợ khổng lồ 8,7 tỷ USD dành cho Harvard.

Nhóm liên ngành Chống tư tưởng bài xích Do Thái (JTFCAS) thuộc Bộ Giáo dục Mỹ đã đưa ra một loạt yêu cầu với Đại học Harvard vào tháng trước. Các yêu cầu này bao gồm việc thay đổi chương trình giảng dạy và quy trình tuyển sinh nhằm "loại bỏ tư tưởng bài Do Thái" trong khuôn viên trường. Chính quyền Trump cũng yêu cầu Harvard hủy bỏ các chương trình DEI (Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập), cho rằng các chương trình này ưu tiên chủng tộc, giới tính và các yếu tố khác thay vì năng lực thực sự.

Về phía mình, Đại học Harvard tuyên bố sẵn sàng hợp tác với chính quyền liên bang nhưng cho rằng những yêu cầu từ Bộ Giáo dục là sự can thiệp quá mức vào hoạt động nội bộ của trường. Harvard nhấn mạnh rằng những yêu cầu này "đe dọa các giá trị của trường trong vai trò tổ chức tư nhân chỉ tập trung mục tiêu theo đuổi, sáng tạo và phổ cập kiến thức" coi đây là nỗ lực "kiểm soát cộng đồng Harvard".

Trước động thái mới nhất này, chính quyền Trump đã thực hiện nhiều biện pháp cắt giảm tài trợ cho Harvard trong thời gian qua. Tháng trước, Bộ Giáo dục đã đóng băng 2,2 tỷ USD tài trợ và có thể sẽ cắt thêm 1 tỷ USD nữa. Bộ An ninh Nội địa Mỹ cũng đã hủy một gói tài trợ 2,7 triệu USD. Tổng thống Trump cũng từng nói rằng ông có kế hoạch tước quyền miễn thuế của Harvard.

Theo một quan chức giấu tên được CNN dẫn lời, quyết định mới nhất sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn tài trợ cho nghiên cứu, ước tính lên tới "hơn 1 tỷ USD mỗi năm". Tuy nhiên, khoản tài trợ cho sinh viên khó khăn và các khoản vay sinh viên sẽ không bị ảnh hưởng. Động thái này cho thấy quyết tâm của chính quyền Trump trong việc gây áp lực lên Harvard, buộc trường phải có những thay đổi đáng kể trong quản lý và các chính sách nội bộ, phù hợp với quan điểm của chính quyền.

×