Cuộc đối đầu căng thẳng giữa chính quyền Trump và các trường đại học danh tiếng của Mỹ dường như đang đi đến một bước ngoặt quan trọng, đại học Harvard được cho là đã bắt đầu các cuộc đàm phán về một thỏa thuận dàn xếp trị giá lên tới 500 triệu USD. Động thái này được xem là một sự nhượng bộ lớn của ngôi trường danh giá nhất thế giới trước sức ép ngày càng tăng từ Nhà Trắng.

Nguy cơ cắt trợ cấp và cáo buộc Harvard vi phạm dân quyền

Nguồn cơn của cuộc xung đột bắt nguồn từ việc chính quyền Tổng thống Trump cáo buộc đại học Harvard đã phản ứng chậm chạp trong việc bảo vệ các sinh viên Do Thái trước các hành vi bài Do Thái trong khuôn viên trường. Washington cho rằng điều này đã vi phạm Mục 6 của Đạo luật Dân quyền năm 1964 và đã sử dụng "vũ khí" mạnh nhất của mình để gây áp lực, đe dọa cắt toàn bộ các khoản trợ cấp của chính phủ liên bang, vốn là một nguồn tài trợ quan trọng cho các hoạt động nghiên cứu của trường.

Đối mặt với nguy cơ mất đi nguồn kinh phí khổng lồ này, Harvard dường như không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ngồi vào bàn đàm phán. Theo The New York Times, Harvard đã cho thấy sự sẵn lòng đáp ứng yêu cầu của chính quyền về một khoản chi lên tới 500 triệu USD để giải quyết cuộc đối đầu.

Hiệu ứng domino từ Columbia và các trường Ivy League khác

Trước Harvard, Đại học Columbia cũng đã phải đối mặt với một cuộc điều tra tương tự. Tuần trước, Columbia đã đồng ý trả một khoản tiền phạt 200 triệu USD để đổi lấy việc tiếp tục nhận được hơn 1,2 tỷ USD tiền trợ cấp mỗi năm. Thỏa thuận với Columbia đã trở thành một hình mẫu, tạo ra một hiệu ứng domino khi chính quyền Tổng thống Trump tiếp tục gây áp lực lên các trường đại học danh tiếng khác như Cornell, Duke và Brown.

Khoản tiền 500 triệu USD mà Harvard đang xem xét cao hơn gấp đôi so với của Columbia, cho thấy mức độ nghiêm trọng mà Washington nhìn nhận về các vấn đề tại ngôi trường này. Hiện tại, cả hai bên đã không ngay lập tức tiết lộ các điều kiện cụ thể và thời gian biểu chính xác của các cuộc đàm phán đang diễn ra. The New York Times lưu ý: "Vẫn chưa chắc chắn khi nào chính phủ và Harvard sẽ đạt được một thỏa thuận. Harvard có khả năng sẽ cố gắng liên kết vụ kiện liên bang mà họ đã đệ trình chống lại chính phủ vào tháng 4 với thỏa thuận này".

Lằn ranh đỏ về tự do học thuật

Có thể nói, cuộc đàm phán vẫn còn những trở ngại lớn. Một trong những điều khoản mà Columbia đã chấp nhận là việc cho phép một "giám sát viên bên ngoài" do hai bên cùng chỉ định, có quyền kiểm tra các quy trình tuyển sinh và tuyển dụng của trường.

Đối với Harvard, đây được xem là một lằn ranh đỏ không thể vượt qua, một sự xâm phạm nghiêm trọng vào quyền tự do học thuật. Việc tìm ra một giải pháp thỏa hiệp cho vấn đề này sẽ là chìa khóa để đạt được một thỏa thuận cuối cùng.

Harrison Fields, Phó Thư ký Báo chí chính của Nhà Trắng, đã tuyên bố: "Đề xuất của chính quyền là đơn giản và hợp lý" và bày tỏ sự tin tưởng rằng "Nhà Trắng tin rằng Harvard cuối cùng sẽ ủng hộ tầm nhìn của tổng thống và một thỏa thuận đủ tốt có thể đạt được thông qua đối thoại và đàm phán chân thành".

Nếu thỏa thuận được ký kết, đây sẽ được xem là một chiến thắng lớn của Tổng thống Trump trong cuộc chiến của ông với giới tinh hoa học thuật, vốn được cho là có xu hướng tự do. Ban đầu, cuộc đối đầu này dường như tập trung vào các vấn đề ý thức hệ. Tuy nhiên, gần đây, nó ngày càng giống một cuộc đàm phán kinh doanh, nơi các khoản trợ cấp và tiền phạt được sử dụng làm đòn bẩy.

Cựu Dân biểu Mỹ Donna Shalala, người từng giữ chức Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh trong chính quyền Clinton và đã lãnh đạo bốn trường đại học, bao gồm Đại học Miami nhận định, đối với Tổng thống Trump, điều quan trọng là hoàn tất giao dịch và đạt được một chiến thắng. Bằng cách buộc các trường đại học hàng đầu phải trả những khoản tiền phạt khổng lồ, ông Trump không chỉ củng cố quyền lực của mình mà còn gửi đi một thông điệp mạnh mẽ đến toàn bộ hệ thống giáo dục đại học của Mỹ.

×