Con đường ghập ghềnh đến "vạn tỷ" của ông chủ Vicostone Hồ Xuân Năng

 Công ty cổ phần Vicostone (HNX: VCS) vừa công bố báo cáo thường niên năm 2018 của Vicostone. Chỉ tiêu sản xuất kinh doanh giai đoạn 2019-2023 là một trong những điểm nhấn đáng chú ý được đề cập trong báo cáo này.

Đích đến “vạn tỷ” của doanh thu

Trong đó, tổng doanh thu năm 2019 dự kiến tăng 16% lên 5.310 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế kế hoạch là 1.565 tỷ đồng, tăng 19% so với 2018. Mục tiêu đến 2023 của công ty là tổng doanh thu tiến mốc 10 nghìn tỷ đồng, ước đạt 9.194 tỷ và lợi nhuận trước thuế thu về 2.771 tỷ đồng

Về chiến lược nguyên liệu, Vicostone sẽ tăng cường nội địa hóa nguồn nguyên vật liệu đầu vào với mục tiêu tỷ lệ nội địa hóa đạt 95%, thông qua việc nhận chuyển nhượng vốn góp tại Công ty TNHH MTV Đầu tư và chế biến khoáng sản Phenikaa Huế và triển khai dự án sản phẩm nhựa Polyester không no.

Về tái cơ cấu doanh nghiệp, từ năm 2019 -  2021 thực hiện tái cấu trúc trở thành đơn vị duy nhất trong Tập đoàn chuyên kinh doanh sản xuất đá tấm, nguyên liệu đầu vào. Từ đó, Vicostone tiếp tục mở rộng và đầu tư để nâng cao công suất, dự kiện năm 2021 -2024, hoàn thành đầu tưu thêm ít nhất 2 dây chuyền sản xuất đá nhân tạo gốc thạch anh, nâng năng suất lên 5 triệu m2/năm.

Trong năm 2018, Vicostone do ông Hồ Xuân Năng làm Chủ tịch HĐQT đạt 4.522 tỷ doanh thu, tăng trưởng 4%. Tuy nhiên, lợi nhuận trước thuế đạt 1.318 tỷ đồng, hoàn thành 97% kế hoạch cả năm. Lợi nhuận sau thuế thu về gần như đi ngang cùng kỳ ở mức 1123,5 tỷ đồng.

Vicostone được thành lập từ cuối 2002. Ngay từ những ngày đầu tiên thành lập, vị thế độc quyền của Vicostone trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh đá nhân tạo đã sớm được xác định bởi chính những cổ đông sáng lập đến từ Tổng Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex).

Từ mức vốn điều lệ 22,93 tỷ đồng ban đầu năm 2005, con số này đã tăng hơn 23 lần và chạm mức gần 530 tỷ đồng tính đến cuối quý II.2014. Tổng doanh thu cũng tăng qua từng năm với tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2005-2013 đạt trên 34%. Tuy nhiên, mức lợi nhuận của Vicostone lại không đạt kỳ vọng và giảm dần trong giai đoạn 2011 – 2013.

Theo đó, nhuận sau thuế giảm mạnh từ gần 123 tỷ đồng năm 2011 xuống còn chỉ 56 tỷ đồng trong năm 2012 và 68 tỷ năm 2013.

Chưa hết, Vicostone còn bị đe dọa về thị phần, hiệu quả hoạt động và tăng trưởng do nguy cơ về cạnh tranh trong nước cũng như quốc tế khi xuất hiện ngày càng nhiều đối thủ cạnh tranh lớn, mạnh: khả năng gặp rủi ro cao về thị phần, phải hạ giá bán, tăng giá mua đầu vào (do có nhiều nhà sản xuất cùng loại sản phẩm).

Trong bối cảnh ấy, ĐHCĐ của Vicostone đã chấp thuận cho Công ty Phenikaa, đối thủ cạnh tranh của Vicostone được mua từ 51-58% cổ phần của Vicostone mà không phải thông qua chào mua công khai. Đến cuối tháng 9.2014, Vicostone đã mua lại 20% lượng cổ phiếu đang lưu hành làm cổ phiếu quỹ, qua đó làm tăng tỷ lệ biểu quyết của Phenikaa lên 72,5%.

Thương vụ này không có gì đáng nói nếu như đại gia Năng Do Thái không “lộ diện” với cương vị ông chủ mới của Phenikaa chỉ sau hơn 3 tháng Phenikaa thâu tóm Vicostone. Với việc nắm giữ 90% vốn điều lệ của Phenikaa, ông Năng đã thâu tóm ngược lại Phenikaa, đồng thời nắm đủ số cổ phần để kiểm soát luôn cả Vicostone.

Động thái này của ông Năng đã gây sửng sốt trong giới doanh nghiệp khi đó. Đây cũng chính là bước ngoặt giúp ông Năng trở thành một trong những người giàu nhất trên TTCK khi lợi nhuận của VCS tăng từ mức 2 con số của năm 2013, lên mức 3 con số năm 2014 và đến năm 2018, lợi nhuận sau thuế của Vicostone trên nghìn tỷ đồng.

Tài sản “bốc hơi” 1 nửa chỉ sau 1 năm

Hồ Xuân Năng sinh năm 1964 tại Nam Định, tốt nghiệp Đại học Bách khoa, bảo vệ luận án Tiến sĩ thành công và trở thành cán bộ nghiên cứu khoa học tại Viện Cơ điện nông nghiệp và chế biến nông sản thuộc Bộ NN-PTNT.

Năm 2014, ông Hồ Xuân Năng làm bầu làm Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ của Vicostone (VCS), một trong những công ty lớn nhất thế giới về đá ốp nhân tạo cao cấp hiện nay.

Trên thị trường chứng khoán, từ năm 2014, cổ phiếu VCS của Vicostone đã tăng trưởng không ngừng. Năm 2017, thị giá cổ phiếu này đã tăng 143% và tiếp tục tăng trong 3 tháng đầu 2018.

Tính đến phiên 29.03.2018, VCS đã thiết lập đỉnh mới tại mức giá 262.500 đồng/cp, tăng 4% so với đầu năm, vượt qua SAB và VCF, trở thành cổ phiếu có giá cao nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Ông Năng trở thành người giàu thứ 5 trên sàn chứng khoán Việt Nam tại thời điểm đó.

Ông Hồ Xuân Năng được gọi là tỷ phú giấu mặt trên sàn chứng khoán, bởi theo số liệu công bố chính thức, ông chỉ nắm giữ xấp xỉ 5,7 triệu cổ phiếu VCS, tương đương 3,55% vốn điều lệ. Còn lại, 80% vốn của công ty, tương đương 128 triệu cổ phiếu VCS đang được sở hữu bởi Công ty mẹ - CTCP Tập đoàn Phượng Hoàng Xanh A&A (Phenikaa). Toàn bộ số lượng cổ phiếu này do ông Năng làm đại diện sở hữu.

Như vậy, với gần 134 triệu cổ phiếu VCS đại gia Năng Do Thái trực tiếp và gián tiếp nắm giữ hiên nay, nếu tính theo mức giá 140.000 đồng/cổ phiếu (giá đã điều chỉnh) vào đầu tháng 4.2018, khi chỉ số VN-Index của thị trường chứng khoán (TTCK) ở đỉnh lịch sử 1.200 điểm, đại gia này có khối tài sản quy ra từ cổ phiếu VCS trị giá ước khoảng 18.760 tỷ đồng. 

Tuy nhiên, ở vào thời điểm hiện tại, khối tài sản của ông Hồ Xuân Năng còn gần 8,5 nghìn tỷ đồng khi mã cổ phiếu này bốc hơi tới 54,7%, từ mức giá 140.000 đồng/cổ phiếu xuống còn khoảng 63.300 đồng/cp (giá chốt phiên giao dịch 22.3.2019).

Ông Hồ Xuân Năng được xem là một trong những doanh nhân có tốc độ giàu nhanh hàng đầu trên TTCK Việt Nam. Mặc dù tại ĐHCĐ 2018 ông Hồ Xuân Năng cho biết, “Tôi không bao giờ mong muốn xuất hiện trong danh sách tỷ phú đô la. Tôi chỉ muốn là người bình thường.”

Gia Linh