Chế tài nào xử lý người mẹ bỏ trẻ sơ sinh khiến tử vong

Công an phường Phú Mỹ (TP HCM) đã xác định được thân nhân của thi thể bé gái sơ sinh còn nguyên dây rốn được phát hiện trong con hẻm ở ngay Quốc lộ 51, bên cạnh là nhau thai và bộ đồ dính máu.

Người mẹ là bà H. (ngụ tỉnh Đồng Nai). Theo xác minh, bà H. sinh con ngay tại hẻm dẫn vào khu du lịch đã ngừng hoạt động trên Quốc lộ 51, phường Phú Mỹ (thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ).

Sau khi sinh, bà H. bỏ lại bé sơ sinh rồi lên ô tô rời đi với nhóm bạn. Bé gái sau đó được phát hiện tử vong, cơ thể còn nguyên dây rốn, trên đầu có vết thương lớn nghi do động vật cắn.

Công an đang tiến hành lấy lời khai của người mẹ cũng như nhóm bạn đi cùng để điều tra.

Có thể xử lý ra sao?

Theo luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, trong vụ việc trên, nếu có kết luận giám định pháp y tử thi, lời khai, chứng cứ... xác định người mẹ không giết con mới đẻ mà vứt bỏ con thì thuộc trường hợp phạm tội "giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ" theo khoản 2 Điều 124 Bộ Luật Hình sự: "Người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 7 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm".

Song để cấu thành tội danh, người phạm tội là người mẹ phải có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi luật định. Khi thực hiện hành vi vứt bỏ con mới đẻ thì người mẹ đã lường trước được sự nguy hiểm của mình dẫn đến hậu quả là đứa trẻ bị chết tuy nhiên họ vẫn mặc cho sự việc xảy ra, thể hiện lỗi cố ý.

Bên cạnh đó, hành vi xâm phạm trực tiếp quyền sống, quyền được bảo vệ tính mạng và sức khỏe – quyền cơ bản của con người, đặc biệt là trẻ em. Đối tượng tác động là trẻ sơ sinh còn sống và mới sinh trong vòng 7 ngày tuổi. Đồng thời, người mẹ thực hiện hành vi vứt bỏ con tại nơi không có sự bảo vệ, chăm sóc, dẫn đến cháu bé chết.

Vụ việc trên còn có một số nhóm người đi ô tô. Nếu họ biết rõ việc người mẹ vừa sinh con, nhận thức được tình trạng nguy hiểm đến tính mạng của cháu bé nhưng vẫn bỏ mặc, thì có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về "Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng" theo khoản 1 Điều 132 Bộ Luật Hình sự. 

Cụ thể, người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm".

Thực tế, vứt bỏ con mới đẻ đã đi ngược lại những giá trị đạo đức xã hội, đặc biệt là tình mẫu tử. Hành vi này không chỉ xâm phạm nghiêm trọng quyền được sống, quyền được bảo vệ tính mạng và sức khỏe của con người mà còn vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em, đối tượng đặc biệt cần được bảo vệ.