Tối 25/7, Khoa Cấp cứu Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận 4 bệnh nhân là thành viên trong một gia đình vừa đi du lịch biển về. Trước đó một ngày, cả đoàn 14 người đã tổ chức ăn tối ở Kỳ Anh (Hà Tĩnh) với thực đơn chủ yếu là cá chình, hàu và tôm biển.

Vài giờ sau bữa ăn, nhiều người trong đoàn bắt đầu cảm thấy tê bì vùng lưỡi, đau nhức cơ, mỏi khớp, kèm rối loạn tiêu hóa, cảm giác nóng rát họng và tức ngực. Riêng 4 người với triệu chứng nặng hơn, phải vào viện ngay trong đêm. Dù vẫn tỉnh táo, nhưng họ đều chung biểu hiện bất thường về thần kinh và tiêu hóa.

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Tiến - Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), rất may cả bốn bệnh nhân đều được điều trị kịp thời, không có di chứng thần kinh, đã ổn định và xuất viện an toàn.

Chỉ một ngày sau, trưa 26/7, Trung tâm Chống độc tiếp tục tiếp nhận 4 thành viên khác trong một gia đình ở Hải Phòng - gồm vợ chồng anh T. và hai con tuổi thiếu niên. Họ đã gọi món cá hồng chế biến sẵn về ăn.

Chỉ sau 1,5 đến 4 tiếng, toàn bộ thành viên lần lượt xuất hiện triệu chứng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, co rút cơ. Nặng hơn, chị H. - vợ anh T. - có cảm giác “bỏng rát như điện giật” ở lòng bàn tay mỗi khi rửa nước lạnh, huyết áp tụt mạnh, cơ thể yếu liệt, gần như không thể đứng vững.

Tại bệnh viện, các bác sĩ ghi nhận cả 4 người đều có nhịp tim chậm đáng lo ngại - một dấu hiệu nguy hiểm thường gặp ở bệnh nhân nhiễm ciguatoxin.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết, ngộ độc ciguatera không mới nhưng lại rất ít được người dân và thậm chí cả nhân viên y tế để ý đúng mức.

Ciguatoxin là độc tố cực mạnh bắt nguồn từ một loại tảo nhỏ tên Gambierdiscus toxicus, sống nhiều ở rạn san hô. Tảo này bị cá nhỏ ăn, rồi bị cá lớn hơn ăn tiếp... cuối cùng tích tụ dần lên các loài cá biển lớn mà người dân thường ăn như: Cá hồng, cá nhồng, cá mú, cá chình, cá cam, cá tầm, cá cháo, cá vược, thậm chí cả cá mập và cá mó.

Theo bác sĩ Nguyên, loại độc tố này hoàn toàn không màu, không mùi, không vị. Nó cũng không bị phá hủy bởi nhiệt độ cao, không biến chất khi đông lạnh hay chế biến kỹ. Vậy nên, cá mang độc tố trông vẫn tươi ngon, bình thường, nhưng lại có thể khiến người ăn rơi vào nguy hiểm.

Người bị ngộ độc ciguatera thường xuất hiện triệu chứng chỉ vài giờ sau ăn. Ban đầu là rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy. Kế đến là các biểu hiện thần kinh: Tê bì môi, lưỡi, cảm giác như bị châm chích tay chân, rối loạn cảm giác nóng - lạnh (chạm vào nước lạnh thấy rát bỏng như nước sôi).

Nguy hiểm hơn cả là triệu chứng tim mạch: Nhịp tim chậm, tụt huyết áp, gây choáng, ngất, thậm chí tử vong nếu không được xử lý kịp thời.

Đặc biệt, dù bệnh nhân có thể hồi phục sớm, nhưng các triệu chứng thần kinh nhẹ như mỏi cơ, tê chân tay, rối loạn cảm giác có thể kéo dài vài tháng, thậm chí vài năm, làm giảm chất lượng sống.

Điều trị ngộ độc ciguatera hiện nay hoàn toàn không có thuốc giải độc đặc hiệu. Việc điều trị chỉ dừng ở mức giảm triệu chứng, hồi sức tim mạch, hỗ trợ hô hấp và ngăn biến chứng.

Vì vậy, bác sĩ Nguyên khuyến cáo người dân, đặc biệt ở các vùng ven biển hoặc đi du lịch biển, cần thận trọng khi ăn các loại cá biển lớn. Không nên ăn nhiều, đặc biệt là không ăn nội tạng cá - nơi tập trung lượng độc tố lớn nhất.

Nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường sau khi ăn hải sản - hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức để được cấp cứu kịp thời.

×