Bức tranh tài chính 4 'đại gia' bán vàng: PNJ lãi nghìn tỷ, ẩn số Bảo Tín Minh Châu
Chủ nhật, 01/06/2025 11:12 (GMT+7)
Trong 4 doanh nghiệp buôn vàng, SJC thu về cả tỷ USD mỗi năm nhưng lãi ròng nhỏ giọt. Trong khi với mức doanh thu tương tự, PNJ lại kinh doanh hiệu quả hơn với lợi nhuận đỉnh điểm năm 2024 lên tới hơn 2.000 tỷ đồng.
Ngày 30/5, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã công bố Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng của một số doanh nghiệp.
Trong đó, kết luận thanh tra xác định cả 4 công ty kinh doanh vàng là Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC); CTCP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (Mã: PNJ);Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu; CTCP Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI có phát hiện sai phạm và thiếu sót chủ yếu liên quan đến việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng; về phòng, chống rửa tiền; thanh tra việc chấp hàng các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hoá đơn, chứng từ, về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.
Theo tìm hiểu, trong 4 doanh nghiệp kể trên, PNJ, DOJI và Bảo Tín Minh Châu đều là doanh
nghiệp tư nhân, còn SJC do nhà nước (UBND TP HCM) nắm 100% vốn.
PNJ dẫn đầu lợi nhuận ngành vàng
Trong đó, PNJ là doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả nhất, bỏ xa ba doanh nghiệp còn lại. Doanh thu và lợi
nhuận của PNJ liên tục tăng trưởng qua các năm. Đỉnh điểm năm 2024, doanh nghiệp thu về 38.200 tỷ đồng và lãi kỷ lục hơn 2.100 tỷ đồng trong bối cảnh giá vàng biến động mạnh.
Chỉ tính riêng trong quý I/2025, PNJ ghi nhận doanh thu thuần đạt 9.635
tỷ đồng, và lợi nhuận sau thuế đạt 678 tỷ đồng – cao hơn cả lợi nhuận sau thuế
7 năm liền của SJC cộng lại.
Còn biên lợi nhuận gộp trung bình trong quý I/2025 đạt kỷ lục 21,3%, cao hơn hẳn các doanh nghiệp còn
lại. Đồng nghĩa, cứ 100 đồng doanh thu, trừ đi giá vốn, doanh nghiệp vàng bạc này sẽ lãi gộp 20 đồng.
Nói thêm, khác với 3 doanh nghiệp kể trên, PNJ tập trung vào phân khúc bán lẻ trang sức với tỷ trọng gần 70%, đây cũng là mảng có biên lãi gộp cao nhất của doanh nghiệp, so với bán sỉ và vàng 24K. Tuy nhiên trong quý vừa rồi, mảng bán lẻ trang sức chỉ tăng 6%, trong khi bán sỉ tăng tới 23%. Ngược lại mảng vàng 24K chứng kiến giảm tới 66%.
Cuối quý I, quy mô vốn của PNJ đạt 17.419 tỷ đồng, trong đó riêng vốn chủ sở hữu đạt 3.380 tỷ đồng. Doanh nghiệp cũng sở hữu lượng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng lên tới gần 1.900 tỷ đồng, giúp doanh nghiệp dễ dàng thực hiện các chiến lược kinh doanh khác biệt so với đối thủ. Một yếu tố nữa là PNJ rất chú trọng vào mảng marketing truyền thông, khi liên tục cho ra mắt các bộ sưu tập, đồng thời cũng mời các nghệ sĩ KOL, reviewer KOC quảng bá cho chiến dịch truyền thông.
Ngoài ra, PNJ đang sở hữu tới 429 cửa hàng hầu khắp các tỉnh thành, giúp công ty tiếp cận với tệp khách hàng rộng lớn.
PNJ chú trọng vào mảng bán lẻ trang sức - mảng đem lại biên lãi gộp cao hơn. Công ty liên tục chú trọng vào các bộ sưu tập ra mắt thị trường. (Ảnh minh hoạ: PNJ).
SJC - doanh nghiệp độc quyền vàng miếng
Là một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước trực thuộc UBND TP
HCM, Công ty TNHH MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (SJC) được thành lập năm 1988. Hoạt động cốt lõi của SJC là sản xuất,
kinh doanh vàng và trang sức.
Hiện tại, SJC có mạng lưới phân phối gồm hơn 200 cửa hàng, 43
đại lý chính thức và trên 3.000 cửa hàng liên kết bán lẻ toàn quốc.
Thực tế, vàng SJC không phải là một loại vàng như nhiều người lầm tưởng, đây chỉ đơn thuần là một thương hiệu vàng miếng, được Ngân hàng Nhà nước chọn làm thương hiệu vàng miếng quốc gia để sản xuất theo hạn mức và kế hoạch được duyệt.
Đồng nghĩa, các doanh nghiệp khác không được phép sản xuất vàng miếng. Vì vậy, SJC là đơn vị duy nhất được phép dập vàng miếng mang thương hiệu quốc gia tại Việt Nam từ năm 2012 đến nay.
Theo báo cáo tài chính kiểm toán mới nhất, năm 2024, doanh
nghiệp có doanh thu tăng gần 4.000 tỷ đồng so với năm trước, đạt 32.193 tỷ đồng, tức khoảng 1,2 tỷ USD. Con số này cao hơn nhiều doanh nghiệp nhóm vốn hoá lớn trên sàn, xét cùng quy mô vốn.
Trừ đi giá vốn, lợi nhuận gộp năm vừa rồi của SJC đạt 613 tỷ đồng, gấp 2,5 lần năm 2023. Tương ứng biên lãi gộp chỉ đạt 1,9%, tức là cứ 100 đồng thu về, SJC lãi chưa tới 2 đồng, con số kém hơn hẳn doanh nghiệp tư nhân như PNJ.
Trừ đi các chi phí hoạt động và lãi vay (khoảng chưa tới 300
tỷ), SJC lại báo lãi sau thuế tăng gấp 4,6 lần so với năm 2023, lên đến 283 tỷ đồng.
Đây là mức lợi nhuận cao nhất của SJC trong một thập kỉ qua. Trong khi các năm trước, lợi nhuận của SJC chỉ loanh quanh vài chục tỷ đồng.
Việc SJC báo lãi đột biến năm 2024 khi đây là năm thị trường vàng trong nước đã có rất nhiều biến động. Tổng cộng, vàng miếng trong nước năm 2024 có 21 lần lập đỉnh.
Tại thời điểm cuối năm 2024, tổng tài sản của SJC tăng 10% sau
một năm lên 2.097 tỷ đồng. Trong đó hàng tồn kho chiếm đa số với gần
1.500 tỷ đồng.
Cuối năm ngoái, Bộ Công an khởi tố 6 người (gồm bà Lê Thúy Hằng,
Tổng giám đốc) thuộc doanh nghiệp này và các đơn vị liên quan do lợi dụng mua
bán vàng bình ổn giá, lập khống chứng từ, chiếm đoạt tài sản.
Nợ phải trả của DOJI hơn 15.800 tỷ đồng
CTCP Tập đoàn Vàng
bạc Đá quí DOJI được thành lập từ những năm 90 của thế kỷ trước, do doanh nhân ông Đỗ Minh Phú sáng lập. Hiện, DOJI có vốn điều lệ lớn nhất trong 4 doanh
nghiệp kinh doanh vàng kể trên, đạt 4.500 tỷ đồng.
Trong đó, ông Đỗ Minh Phú là cổ đông lớn nhất
nắm 70% vốn, 30% còn lại được chia đều cho hai người con của ông Phú.
Không những nổi tiếng trên thị trường vàng, ông Đỗ Minh Phú còn ghi dấu ấn tại ngành tài chính, gắn liền với chức vụ Chủ tịch Ngân hàng Tiên Phong (TPBank - Mã: TPB).
Theo báo cáo công bố trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, năm 2021, DOJI lãi sau thuế 234 tỷ đồng năm 2021, con số tăng lên 1.017 tỷ sau một năm, rồi tụt xuống 491 tỷ đồng năm 2023.
Trong khi đó, tại cuối năm 2023, nợ phải trả của DOJI lại "phình to" qua các năm. Từ con số chưa tới nghìn tỷ đồng năm 2021, chỉ sau hai năm, nợ phải trả của tập đoàn đã vọt lên hơn 15.800 tỷ đồng, tức gấp hơn 15,8 lần. Hệ số nợ phải trả gấp 2,35 lần vốn chủ sở hữu, cho thấy doanh nghiệp đang dùng đòn bẩy tài chính lớn, trong khi hiệu quả mang lại không như kỳ vọng (lợi nhuận năm 2023 giảm mạnh).
Cuối năm 2023, vốn chủ sở hữu đạt 6.745 tỷ đồng, tương ứng hệ số ROE đạt 7,5%, giảm mạnh so với 17,39% so với đầu năm.
Nguồn: DOJI.
Bảo Tín Minh Châu ra đời sớm nhất
Công ty Bảo Tín Minh Châu ra đời trước DOJI nửa thập kỷ (1989), do doanh nhân Vũ Minh Châu làm Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp
luật. Vốn điều lệ của Bảo Tín Minh Châu cập nhật tháng 6/2024 là 300 tỷ đồng, trong đó ông Châu nắm gần 97%.
Khác với 3 doanh nghiệp kể trên, Bảo Tín Minh Châu chỉ chọn đánh vào thị trường phía Bắc với trụ sở chính đặt tại phố Trần Nhân Tông. Nơi đây thường xuyên diễn ra hoạt động mua bán vàng sôi động nhất nhì Thủ đô Hà Nội, với sản phẩm nổi tiếng là Vàng Rồng Thăng Long. Ngoài ra, công ty còn kinh doanh trang sức kim cương, ngọc trai, đá quý…
Hiện nay, Bảo Tín Minh Châu có 3 cơ sở tại Hà Nội và hơn 200 đối tác tại miền Bắc, cung cấp.
Công ty hiện tại không công bố báo tài chính do đây là doanh nghiệp truyền thống gia đình và không huy động trái phiếu (nên không phải công bố thông tin tài chính qua HNX như DOJI).
Theo kết luận thanh tra được NHNN công bố, các đơn vị kinh doanh vàng bị phát hiện vi phạm và thiếu sót chủ yếu liên quan đến việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng; về phòng, chống rửa tiền; thanh tra việc chấp hàng các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hoá đơn, chứng từ, về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.
Thị trường vàng trong nước ngày 22/5 ghi nhận biến động khi giá vàng miếng SJC bất ngờ giảm 2 triệu đồng mỗi lượng ở chiều mua vào. Trong khi đó, giá bán ra giảm ít hơn khiến chênh lệch mua bán tăng lên 3 triệu đồng/lượng.
Thị trường vàng trong nước và quốc tế ngày 22/5 tiếp tục chứng kiến đà tăng mạnh mẽ, khi hàng loạt yếu tố địa chính trị, chính sách tiền tệ và diễn biến từ Trung Quốc tạo nên sức ép tăng giá chưa từng có trong nhiều tuần trở lại đây.
Khảo sát từ báo cáo tài chính quý I/2025 của 27 ngân hàng niêm yết trên sàn cho thấy, nhiều ngân hàng đã đẩy mạnh cho vay bất động sản trong 3 tháng đầu năm 2025, trong bối cảnh các nhà đầu tư lạc qua nhơn về thị trường, một phần nhờ tín hiệu nới lỏng tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước.
Theo kết luận thanh tra được NHNN công bố, các đơn vị kinh doanh vàng bị phát hiện vi phạm và thiếu sót chủ yếu liên quan đến việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng; về phòng, chống rửa tiền; thanh tra việc chấp hàng các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hoá đơn, chứng từ, về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.
Chủ tịch Trần Bá Dương vừa có tâm thư về việc THACO đề xuất đầu tư Dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, thể hiện tinh thần trách nhiệm và quyết tâm của THACO trong việc tham gia các dự án trọng điểm quốc gia.
Theo số liệu mới nhất, C.P.Việt Nam mang về khoảng 93.000 tỷ đồng doanh thu, tức 3,7 tỷ USD trong năm 2024. Với con con số này, hiện chưa có công ty nội địa mảng chăn nuôi nào thực sự là đối thủ đáng gờm của doanh nghiệp đến từ Thái Lan.