Cuộc đua nhập tịch cầu thủ lan rộng ở châu Á

Việc FIFA nâng số đội tham dự vòng chung kết World Cup từ 32 lên 48 kể từ năm 2026, đồng thời tăng suất cho châu Á từ 4 lên 8, đã làm thay đổi cục diện bóng đá khu vực. Nhiều liên đoàn coi đây là cơ hội lịch sử và nhanh chóng đẩy mạnh kế hoạch nhập tịch nhằm tăng chất lượng đội hình, hướng tới mục tiêu góp mặt tại sân chơi lớn nhất hành tinh.

Indonesia là một trong những nền bóng đá theo đuổi chiến lược này mạnh mẽ nhất. Mối liên hệ lịch sử với Hà Lan giúp họ tiếp cận nguồn cầu thủ có gốc gác châu Âu, khi trong hai năm qua, gần như tháng nào cũng ghi nhận thêm đơn xin nhập tịch. Bên cạnh việc bổ sung lực lượng, đội tuyển nước này còn mời cựu danh thủ Hà Lan Patrick Kluivert về dẫn dắt. Sự xuất hiện của những cầu thủ có nền tảng thi đấu bài bản như Stefano Lilipaly, Witan Sulaeman hay Kevin Diks đem đến sự thay đổi rõ rệt cho lối chơi và diện mạo đội tuyển.

Ở Trung Đông, xu hướng này cũng diễn ra mạnh mẽ. UAE, Qatar, Saudi Arabia hay Bahrain đều sử dụng cầu thủ ngoại để gia tăng sức mạnh trong thời gian ngắn. Trận UAE gặp Iraq ở vòng loại thứ tư World Cup 2026 là ví dụ điển hình, khi hơn nửa đội hình chủ nhà là những cái tên sinh ra tại Brazil, Argentina, Morocco, Tunisia hay Bờ Biển Ngà.

Ngay cả Sri Lanka, đội tuyển từng nằm ở vị chí chót bảng xếp hạng đội tuyển của FIFA, cũng đã mạnh lên trông thấy nhờ cầu thủ sinh ở châu Âu và Australia. Điều này được khẳng định thông quá chiến thắng 1-0 trước Turkmenistan, đội bóng cách họ tới 60 bậc.

Malaysia cũng chạy đua nhập tịch nhưng cách làm gian dối của liên đoàn bóng đá nước này khiến đội tuyển trả giá đắt. FIFA phát hiện Malaysia làm giả giấy tờ cho bảy cầu thủ gốc Brazil, Argentina, Tây Ban Nha và Hà Lan nhằm chứng minh họ có ông bà sinh ra tại Malaysia. Vụ việc khiến liên đoàn bị phạt hơn 438.000 USD, trong khi các cầu thủ liên quan đối mặt án treo giò một năm và nguy cơ bị câu lạc bộ chủ quản sa thải.

Những hệ lụy từ nhập tịch ồ ạt

Nhập tịch giúp tăng cường lực lượng nhanh chóng nhưng đồng thời gây ra nhiều hệ lụy về bản sắc, đào tạo và pháp lý.

Vấn đề lớn nhất là sự phai nhạt bản sắc đội tuyển. Khi đội hình phụ thuộc quá nhiều vào cầu thủ ngoại, tinh thần gắn bó với màu áo và sự đồng cảm giữa đội tuyển với người hâm mộ dễ bị ảnh hưởng. Một số trường hợp coi việc thi đấu cho đội tuyển mới như cơ hội làm bàn đạp cho sự nghiệp, khiến đội hình thiếu sự kết nối.

Kế đến là nguy cơ chững lại của cầu thủ nội. Khi các vị trí quan trọng đều rơi vào tay cầu thủ nhập tịch, cầu thủ trẻ khó có cơ hội thi đấu, dẫn tới vòng luẩn quẩn về chất lượng và thiếu lớp kế cận. Indonesia và Malaysia nhiều thời điểm mạnh lên tức thời nhưng không duy trì được sự ổn định lâu dài.

Khía cạnh pháp lý cũng đặt ra yêu cầu chặt chẽ. Việc xét duyệt quốc tịch đòi hỏi quy trình minh bạch, nếu không các liên đoàn có thể chịu án phạt nặng như Malaysia. Tổn thất về tài chính, nguy cơ bị xử thua hay ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia là những rủi ro không nhỏ.

FIFA hiện áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn, yêu cầu cầu thủ chỉ được đổi quốc tịch khi có nguồn gốc gia đình hoặc đủ thời gian thi đấu ở quốc gia sở tại. Những quy định này không ngăn được xu hướng nhập tịch nhưng buộc các liên đoàn phải cân nhắc kỹ lưỡng và quản lý hồ sơ nghiêm túc.

Ngoài ra, chiến thuật của đội tuyển dễ bị xáo trộn nếu phụ thuộc quá nhiều vào nhóm cầu thủ nhập tịch. Khi họ chấn thương hoặc không hòa nhập lối chơi, đội hình lập tức gặp khó khăn – tình trạng không ít đội trong khu vực gặp phải.

Hướng đi dành cho bóng đá Việt Nam

Việt Nam chọn cách tiếp cận thận trọng hơn, ưu tiên nhập tịch cầu thủ đã thi đấu lâu năm tại V.League và có sự hòa nhập văn hóa tốt. Đây là hướng đi giúp nâng cao chất lượng đội tuyển nhưng vẫn giữ được bản sắc.

Theo các chuyên gia, đào tạo lớp cầu thủ trẻ mới là nền tảng quyết định sự bền vững. Khi lực lượng nội đủ sức cạnh tranh, việc nhập tịch chỉ đóng vai trò bổ sung chiến thuật. Nhật Bản, Hàn Quốc và Iran là những ví dụ nổi bật về mô hình phát triển dựa trên hệ thống đào tạo vững vàng, không phụ thuộc nhiều vào cầu thủ ngoại.

Để đi đường dài, các liên đoàn cần duy trì sự cân bằng giữa mục tiêu trước mắt và chiến lược lâu dài. Thành tích có thể cải thiện nhờ nhập tịch, nhưng nền bóng đá chỉ phát triển bền vững khi giải quốc nội mạnh, cầu thủ trẻ có môi trường rèn luyện và đội tuyển giữ được bản sắc.

Trong bối cảnh suất dự World Cup nhiều hơn, cuộc đua nhập tịch có thể trở nên nhộn nhịp. Tuy vậy, giá trị cốt lõi của bóng đá không chỉ nằm ở chiến thắng mà còn ở tinh thần cống hiến và sự gắn bó với màu áo. Những đội tuyển biết kết hợp hợp lý giữa năng lực và bản sắc sẽ có con đường ổn định hơn, không chỉ để giành vé World Cup mà còn để xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai.

×