Ảnh hưởng tâm lý từ chiến tranh thương mại đến chứng khoán đang giảm

Trên thực tế, tác động của các sự kiện chiến tranh thương mại từ tháng 8 trở lại đây, lên chỉ số VN-Index và các chỉ số chứng khoán của Mỹ, Trung Quốc và Hongkong đã không còn quá rõ rệt. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh thương mại có thể tác động cả tích cực lẫn tiêu cực lên thị trường chứng khoán Việt Nam thông qua các yếu tố cơ bản thiên về kinh tế và sản xuất.

Phân tích kỹ hơn về những mặt hàng Mỹ và Trung Quốc áp thuế lẫn nhau, BVSC đã chỉ ra những điểm lợi mà doanh nghiệp Việt Nam có thể được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại này. 

Điển hình như ngành dệt may của Việt Nam là 1 trong những ngành được hưởng lợi. Tính đến 2017, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ngành dệt may Việt Nam với tổng giá trị là 12,7 tỷ USD, tương đương với gần 50% tổng giá trị xuất khẩu của ngành. Việc các sản phẩm dệt may của Trung Quốc bị áp thuế nhập khẩu đã tạo đà cho các sản phẩm của Việt Nam cạnh tranh chiếm thị phần do giá cả cạnh tranh hơn. 

Ngoài ra, việc đồng NDT mất giá mạnh so với cả đồng USD và VND đã làm cho chi phí nhập nguyên vật liệu từ Trung Quốc của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam trở nên rẻ hơn, góp phần tăng biên độ lợi nhuận và khả năng cạnh tranh giá. Tuy nhiên, mức độ hưởng lợi sẽ chỉ ở mức vừa phải, do một số doanh nghiệp dệt may đã hoạt động ở công suất tối đa. Vì vậy nếu gia tăng sản xuất, họ sẽ phải thuê gia công ở ngoài, gây tăng chi phí sản xuất cũng như giá thành sản phẩm.

Bên cạnh đó, nếu có sự dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, thì Việt Nam có thể được các doanh nghiệp FDI chọn làm địa điểm thay thế. Trong trường hợp này, các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp được hưởng lợi đáng kể. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đối diện một số rủi ro như khả năng các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ mượn Việt Nam như 1 nước trung chuyển để từ đó xuất khẩu sang Mỹ. Do đó các doanh nghiệp Việt Nam có thể rơi vào tầm ngắm của Mỹ nếu Mỹ nghi ngờ đó là sản phẩm có xuất xứ từ Trung Quốc. Đây là điều mà các nhà chức trách và kiểm soát thị trường Việt Nam cần lưu tâm.

Công ty chứng khoán BVSC nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam trong 3 tháng cuối năm 2018 vẫn đối diện với nhiều yếu tố mang tính rủi ro hiện hữu như: biến động của đồng USD, đồng nhân dân tệ (NDT), rủi ro lạm phát khiến NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ thận trọng.

 Bên cạnh đó, việc FED tăng lãi suất theo đúng lộ trình sẽ tiếp tục mang đến rủi ro cho đồng tiền các nước mới nổi, khiến NHTW nhiều nước phải nâng lãi suất. Một mặt bằng lãi suất cao hơn ở nhiều nước đang được hình thành, đây cũng là một sức ép với mặt bằng lãi suất trong nước và lãi suất tăng thì luôn là thông tin không tích cực đối với thị trường chứng khoán. Theo các chuyên gia BVSC, quý IV thị trường sẽ diễn biến không được tích cực như quý III, chỉ số VnIndex có thể đóng cửa ở mức điểm thấp hơn mức điểm cuối quý II.

 Nguyễn Hiền