Theo Sina, nhà sản xuất máy bay châu Âu Airbus vừa phát đi thông báo khẩn cấp về việc triệu hồi 6.000 máy bay trên toàn thế giới để khắc phục lỗi phần mềm do lo ngại tác động từ bão mặt trời. Sự cố hy hữu này đang gây ra tình trạng hỗn loạn tại nhiều sân bay lớn từ Mỹ, Nhật Bản đến Úc, đe dọa trực tiếp đến kế hoạch di chuyển của hàng triệu hành khách ngay trong mùa cao điểm.

Bức xạ mặt trời và nguy cơ mất kiểm soát bay

Theo thông tin từ nội bộ Airbus và các báo cáo quốc tế, nguyên nhân của đợt triệu hồi quy mô lớn chưa từng có này xuất phát từ phát hiện kỹ thuật đáng lo ngại. Hệ thống máy tính điều khiển bay (Flight Control Unit) trên dòng máy bay A320 có khả năng bị nhiễu loạn dữ liệu khi tiếp xúc với bức xạ mặt trời mạnh (solar radiation/solar flares). Sự can thiệp này, dù hiếm gặp, có thể dẫn đến các bất thường trong việc kiểm soát máy bay, gây ra rủi ro mất an toàn hàng không nghiêm trọng như gián đoạn tín hiệu hoặc sai lệch đường bay.

Ngay sau khi xác định được nguyên nhân, Cơ quan An toàn Hàng không Châu Âu (EASA) đã ban hành chỉ thị khẩn cấp vào ngày 29/11, yêu cầu tất cả các hãng hàng không đang vận hành các dòng máy bay liên quan bao gồm A319, A320 và A321 phải thực hiện cập nhật hệ thống ngay lập tức.

Đại diện Airbus cho biết, giải pháp kỹ thuật là khôi phục về phiên bản phần mềm cũ để loại bỏ lỗ hổng này. Dù quy trình kỹ thuật không quá phức tạp và chỉ mất khoảng 2 giờ cho mỗi máy bay, nhưng quy định an toàn bắt buộc các phi cơ chưa được cập nhật không được phép thực hiện chuyến bay thương mại chở khách. Chúng chỉ được phép cất cánh để bay đến các trung tâm bảo dưỡng kỹ thuật. Điều này đồng nghĩa với việc hàng ngàn máy bay phải nằm đất cùng lúc, tạo áp lực khủng khiếp lên năng lực vận tải hàng không toàn cầu.

Hàng không thế giới chao đảo

Tờ TOI cho hay, quyết định triệu hồi ảnh hưởng đến khoảng 6.000 máy bay, quá nửa số máy bay A320 đang hoạt động trên toàn cầu bị ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến 350 hãng hàng không.

Tại Mỹ, sự cố xảy ra đúng vào thời điểm nhạy cảm nhất trong năm, lễ Tạ ơn (Thanksgiving) là kỳ nghỉ có lưu lượng giao thông cao nhất. Bốn ông lớn hàng không Mỹ gồm American Airlines, Delta Air Lines, JetBlue và United Airlines đều nằm trong top 10 đơn vị vận hành A320 lớn nhất thế giới. Riêng American Airlines đã phải cấp tốc lên kế hoạch sửa chữa cho 340 máy bay.

Tại châu Âu và các khu vực khác, tình hình cũng không khả quan hơn. Hàng loạt tên tuổi lớn như Lufthansa (Đức), easyJet (Anh), IndiGo (Ấn Độ) đều thông báo tạm ngừng khai thác các máy bay bị ảnh hưởng. Nghiêm trọng hơn, hãng hàng không Avianca (Colombia) đã buộc phải thông báo tạm ngừng bán vé máy bay cho các chuyến bay khởi hành từ nay đến ngày 8/12, phản ánh mức độ thiếu hụt máy bay trầm trọng.

Châu Á - Thái Bình Dương là khu vực chịu tác động tức thời và rõ rệt nhất trong ngày 29/11. Tại Nhật Bản, All Nippon Airways (ANA), hãng hàng không lớn nhất nước này, đã phải hủy bỏ 65 chuyến bay nội địa, bao gồm cả các chặng bay huyết mạch như Kansai - Haneda. Ước tính có khoảng 9.400 hành khách của ANA bị ảnh hưởng do 34 máy bay A320/A321 của hãng phải dừng hoạt động để cập nhật phần mềm.

Cùng lúc đó tại Úc, hãng hàng không giá rẻ Jetstar cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Việc hủy bỏ đột ngột 10 chuyến bay từ Sydney và 3 chuyến từ Melbourne đã khiến các nhà ga quốc nội rơi vào tình trạng quá tải, hành khách xếp hàng dài trong sự mệt mỏi và hoang mang.

Đại diện Jetstar phát biểu: "Sự cố phần mềm của Airbus đã ảnh hưởng đến toàn bộ đội bay A320 trên toàn cầu và chúng tôi không phải ngoại lệ. Ưu tiên hàng đầu là an toàn, do đó chúng tôi tuân thủ chỉ thị phòng ngừa từ Airbus. Chúng tôi đang nỗ lực liên hệ và hỗ trợ từng hành khách bị ảnh hưởng".

Theo Reuters, dòng máy bay A320 ra mắt từ năm 1987, hiện là xương sống của ngành hàng không thế giới, đặc biệt là trong phân khúc hàng không giá rẻ và các chặng bay ngắn - trung bình. Với tổng số khoảng 11.300 chiếc đang hoạt động (trong đó dòng A320 chiếm hơn 6.400 chiếc), bất kỳ trục trặc nào liên quan đến dòng máy bay này đều tạo ra hiệu ứng domino trên phạm vi toàn cầu.

Các chuyên gia hàng không khuyến cáo hành khách có lịch trình bay quốc tế trong giai đoạn này, đặc biệt là trên các dòng máy bay A320/A321, nên thường xuyên cập nhật thông báo từ hãng hàng không để chủ động xử lý các tình huống hoãn, hủy chuyến bất ngờ.

×