AI của Apple mắc kẹt tại Trung Quốc, hợp tác với Alibaba lâm vào bế tắc kiểm duyệt

Tham vọng mang dịch vụ AI tiên tiến đến thị trường tỷ dân của Apple đang đối mặt với trở ngại đáng kể. Dự án Apple Intelligence, được thiết kế riêng cho người dùng Trung Quốc và tích hợp công nghệ mô hình ngôn ngữ lớn từ đối tác địa phương Alibaba, hiện vẫn chưa được cấp phép hoạt động, theo báo cáo của tờ Financial Times.

Liên minh công nghệ gặp rào cản kiểm duyệt

Apple và Alibaba đã bắt tay phát triển Apple Intelligence với mục tiêu tích hợp sâu vào các thiết bị iPhone tại Trung Quốc. Tuy nhiên, các hồ sơ đăng ký cho dịch vụ AI sáng tạo này, đã được gửi tới Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) để xem xét, vẫn chưa nhận được phản hồi tích cực.

Nguồn tin am hiểu vấn đề tiết lộ với Financial Times rằng nguyên nhân chính của sự chậm trễ này là do "rủi ro địa chính trị giữa Trung Quốc và Mỹ ngày càng leo thang". Điều này cho thấy, ngay cả một liên minh công nghệ cấp cao giữa một gã khổng lồ Mỹ và một đối tác hàng đầu Trung Quốc cũng không thể tránh khỏi tác động từ bối cảnh quan hệ song phương đang xấu đi.

Trung Quốc siết chặt quản lý AI sáng tạo

Thị trường AI sáng tạo tại Trung Quốc đang chịu sự kiểm soát ngày càng chặt chẽ từ chính phủ. Theo quy định, mọi dịch vụ AI sáng tạo muốn hoạt động công khai tại Trung Quốc đều phải được CAC phê duyệt. Hiện tại, hơn 300 mô hình AI nội địa đã vượt qua quy trình kiểm duyệt và được phép ra mắt.

Việc Apple lựa chọn hợp tác với Alibaba được kỳ vọng sẽ giúp tăng cơ hội được duyệt. Tuy nhiên, tính chất công khai và quy mô của dự án này vốn là sự kết hợp giữa hai tên tuổi lớn của Mỹ và Trung Quốc, lại khiến các cơ quan quản lý Trung Quốc đặc biệt chú ý trong bối cảnh căng thẳng thương mại và công nghệ.

Một nguồn tin khác thân cận với thỏa thuận Apple - Alibaba xác nhận rằng các dự án hợp tác quan trọng liên quan đến các công ty Mỹ, đặc biệt trong các lĩnh vực chiến lược như AI, hiện đang phải đối mặt với thời gian xem xét kéo dài đáng kể tại Bắc Kinh. Quá trình phê duyệt cuối cùng còn cần sự chấp thuận của Quốc vụ viện Trung Quốc, cơ quan này cũng tham gia vào các cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ, làm tăng thêm sự phức tạp. Tuy nhiên, nguồn tin này cũng cho biết nếu được sự đồng ý từ cấp cao nhất, quy trình kiểm duyệt có thể được đẩy nhanh.

Áp lực từ cả hai phía

Trong khi Trung Quốc đang siết chặt kiểm duyệt, Mỹ cũng không hoàn toàn đứng ngoài cuộc. Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) thuộc Bộ Thương mại Mỹ cũng đã bày tỏ quan ngại về sự hợp tác giữa Apple và Alibaba. Mặc dù không có cơ sở pháp lý để chặn thỏa thuận, BIS đã tiến hành các cuộc trao đổi không chính thức với cả hai bên.

Bên cạnh đó, Apple còn phải đối mặt với áp lực từ Tổng thống Trump, người gần đây đã công khai yêu cầu Apple chuyển hoạt động sản xuất về Mỹ và dọa áp thuế 25% nếu họ không hợp tác. Mối quan hệ giữa Apple và chính quyền Trump vẫn là một yếu tố không chắc chắn.

Mặc dù Giám đốc điều hành Apple Tim Cook đã cố gắng duy trì mối quan hệ tốt với Nhà Trắng trước khi nhiệm kỳ thứ hai của Trump bắt đầu, nhưng sự đối đầu giữa Washington và Bắc Kinh vẫn gây tổn hại nặng nề cho Apple, đặc biệt là trong việc bố trí ở lĩnh vực AI.

Tác động đến vị thế của Apple tại Trung Quốc

Chủ tịch Alibaba Thái Sùng Tín vào tháng 2 năm nay từng cho biết sẽ cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các mẫu iPhone AI của Apple bán tại Trung Quốc, thông tin này lúc đó cũng đã thúc đẩy giá cổ phiếu của Alibaba. Tuy nhiên, sự chậm trễ trong việc ra mắt Apple Intelligence tại Trung Quốc gây ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược cạnh tranh của Apple tại thị trường này. Thị phần của Apple tại Trung Quốc đã có dấu hiệu sụt giảm trong bối cảnh các đối thủ nội địa, đặc biệt là Huawei đang trỗi dậy mạnh mẽ. Theo IDC, thị phần của Apple trong phân khúc smartphone cao cấp tại Trung Quốc đã giảm từ 70% đầu năm 2023 xuống còn 47% trong quý I năm 2024, trong khi Huawei tăng từ 13% lên 35%.

Việc tích hợp các tính năng AI tiên tiến được kỳ vọng sẽ là một yếu tố quan trọng giúp Apple duy trì sức hút và cạnh tranh tại Trung Quốc. Việc dự án này bị đình trệ có thể làm suy yếu vị thế của Apple trong cuộc đua khốc liệt với các hãng địa phương.

Đến thời điểm hiện tại, Apple, Alibaba, CAC và Quốc vụ viện Trung Quốc đều chưa đưa ra bình luận chính thức về vấn đề này. Tình hình hiện tại cho thấy sự phức tạp và rủi ro mà các công ty công nghệ Mỹ phải đối mặt khi cố gắng triển khai các công nghệ chiến lược tại Trung Quốc.