34 đề cử tại Quả cầu vàng: Netflix đang "lật đổ" ranh giới với điện ảnh truyền thống

Tháng 12, Bắc Mỹ bước vào mùa giải thưởng và Netflix đã có một mùa đề cử đầy bận rộn. Vào ngày 9/12, Giải thưởng Quả cầu vàng đã công bố danh sách đề cử. Từ điện ảnh cho đến phim truyền hình, Netflix đã nhận được 34 đề cử. Những kiệt tác như bộ phim "Ailen", "Marriage Story", "The Crown" và "Unbelievable" đều đã lọt vào danh sách giải thưởng quan trọng.

Để có thể tiến vào Hollywood và ghi danh vang dội như năm nay, Netflix đã chi rất nhiều tiền để tạo ra những bộ phim với nội dung "đặc sắc" trong nhiều năm. Đi từ thất bại này đến thất bại khác để dần dần được các giải thưởng lớn phải "để mắt" đến mình. 

Mạo hiểm đầu tư 15 tỷ USD rồi nợ...12 tỷ USD

Vào tháng 11, Netflix đã thuê Nhà hát Paris trên Đại lộ số 5 ở Manhattan, New York, để chiếu những bộ phim tự sản xuất. Nhà hát Paris là rạp chiếu phim một màn hình cuối cùng của New York và đóng cửa vào đầu năm 2019 khi hợp đồng thuê hết hạn. Netflix đã nhanh chóng đạt được thỏa thuận cho thuê dài hạn với chủ rạp, và hiện đang chiếu "Marriage Story" đã đạt giải Oscar. Sau khi sở hữu rạp chiếu phim của riêng mình, Netflix có thể thực hiện các buổi chiếu ra mắt và chiếu dài hạn tác phẩm của mình. 

Netflix, HBO và các nhà cung cấp truyền thông trực tuyến sắp tới khác của các dịch vụ Streaming đã thay đổi thói quen của người xem trên toàn thế giới. Netflix là cổ phiếu hoạt động tốt nhất ở Hoa Kỳ trong mười năm qua, với tỷ lệ hoàn vốn là 3767%. Sau khi mở dịch vụ phát trực tuyến vào năm 2011, hiện tại hãng đã có gần 160 triệu thuê bao trên toàn thế giới.

Năm 2019, Netflix đã đầu tư hơn 15 tỷ USD để mua bản quyền và nội dung sản xuất tại nhà. Khi chi phí sản xuất tăng lên, khoản nợ đã lên tới con số đáng kinh ngạc là 12 tỷ USD. Áp lực lợi nhuận cộng với các nền tảng truyền thông trực tuyến như Disney+, Apple TV và HBO Max lần lượt tham gia vào trò chơi khiến vị trí độc quyền của Netflix trong lĩnh vực truyền thông trực tuyến có thể sẽ bị lung lay và triển vọng phát triển ngày càng bị kéo lại. 

Vào ngày 16/12, Netflix đã gửi một báo cáo theo quy định lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ, lần đầu tiên tiết lộ dữ liệu doanh thu và thuê bao của thị trường nước ngoài. Báo cáo cho thấy hiện 90% thành viên đăng kí dịch vụ Streaming là từ bên ngoài Hoa Kỳ, thị trường ở Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi đã tăng 40% và Bắc Mỹ chỉ là 6,5%. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương có quy mô kinh doanh nhỏ nhất nhưng lại tăng trưởng nhanh nhất. Từ quý III/2017 đến quý III/2019, số lượng thành viên đã tăng gấp ba lần. Các chuyên gia phân tích hết sức lạc quan về tương lai của Netflix, bởi công ty khống chế nợ tốt và đang trên đà thống lĩnh thị trường với 139 triệu khách hàng đang sử dụng dịch vụ, gấp ba lần so với dữ liệu của năm năm trước.

Là đối thủ lớn nhất nhưng cũng chính là cây đại thụ của làng Streaming

Năm nay, sự cạnh tranh giữa các dịch vụ streaming ngày càng gay gắt. HBO, Amazon và Hulu bắt đầu tăng tốc mạnh mẽ. Trong khi đó hai đối thủ đáng sợ là Disney+ và Apple TV cũng đã tham gia cuộc đua này. Vào ngày 12/11, Disney+ đã ra mắt với một thư viện nội dung cực kì phong phú. Năm kênh lớn gồm Disney, Pixar, Marvel, Star Wars và National Geographic đã thu hút hơn 10 triệu người dùng đăng ký trong một ngày và số lượt tải xuống đạt 22 triệu. Ngoài ra, Disney đã công bố việc tạo ra các series phim độc đáo của Marvel như "Loki", "Scarlet witch" và các tập phim có nguồn gốc từ Star Wars. Sau khi hoàn thành việc mua lại 20th Century Fox vào tháng 3 năm nay, "Scarlet witch" cũng đã trở thành nội dung của Disney+. 

Ngược lại, Netflix đang đối mặt với việc mất đi nền tảng nội dung có bản quyền. Năm 2019, Disney chấm dứt thỏa thuận phát sóng hợp tác với Netflix và nội dung liên quan đến vũ trụ phim Marvel nổi tiếng đã bị rút lại hoàn toàn trên Netflix. Đồng thời, Disney+ thu hút người dùng ở mức giá thấp hơn Netflix. Hiện tại, giá thành viên của Disney tại Mỹ là 6,99 USD mỗi tháng, trong khi gói cơ bản của Netflix là 8,99 USD mỗi tháng.

Vào tháng 5/2020, HBO Max của Warner sẽ được ra mắt. Nội dung sẽ bao gồm phim Warner, bộ phim mới nhất "The Clown" và tất cả các phim về Batman và Superman trong 40 năm qua. Cuộc chiến càng tồi tệ hơn khi mà series "Friends" và "Office" nổi tiếng của Netflix dũng sẽ rơi vào tay HBO Max. Cả hai đều là những series kinh điển. Đối mặt với một cuộc chiến truyền thông trực tuyến phức tạp như vậy, người tiêu dùng cần xem xét lại việc lựa chọn dịch vụ nào tại nhà để có được trải nghiệm hiệu quả hơn về chi phí. Và Netflix, người đang có số lượng thuê bao đăng ký lớn nhất chắc chắn sẽ trở thành "miếng bánh" béo bở để các ông lớn còn lại "xâu xé". 

Tuy nhiên, Netflix lại chính là "cây cao bóng cả" che chắn và dẫn đầu trong việc khẳng định vị thể cũng như bình đẳng hóa phim ảnh truyền thống và Streaming. Những bất đồng, tẩy chay do các nhà kinh doanh truyền thống khởi xướng dường như không thể ngăn chặn được bước đi mạnh mẽ của Netflix.

Theo truyền thống, các phim điện ảnh phải chiếu tại rạp trong 90 ngày trước khi xuất hiện trên các phương tiện như DVD hay truyền hình. Doanh thu tại rạp sẽ được chia cho cả hãng phim và rạp. Đây là công thức truyền thống và cũng là nguồn sống của rạp phim. Việc một bộ phim chiếu trực tuyến cùng lúc với ra rạp sẽ phá vỡ hoàn toàn mô hình này, thậm chí có thể hủy diệt doanh số của các bộ phim vừa và nhỏ. Chắc chắn, sẽ có không ít khán giả chọn cách xem ở nhà thay vì xem ngoài rạp. Vì thế, khi Netflix muốn trình chiếu phim của mình song song tại rạp cũng như Streaming đã khiến các nhà sản xuất phim truyền thống tức giận.

Năm 2015, bộ phim đầu tiên của Netflix, "Beasts of No Nation" đã bị bốn rạp chiếu phim ở Bắc Mỹ tẩy chay vì điều này. Tương tự, năm 2017, "Okja" do Netflix sản xuất với đạo diễn Hàn Quốc Bong Joon Ho cũng bị các rạp phim tại Pháp và Hàn Quốc tẩy chay. Kể từ đó, Liên hoan phim quốc tế Cannes đã từ chối các bộ phim của Netflix trong hai năm liên tiếp.

Nhưng sự thay đổi đã và đang xảy ra mạnh mẽ bởi chất lượng của những bộ phim mà Netflix thực hiện. Năm ngoái, Paramount đã trở thành hãng phim Hollywood đầu tiên cung cấp nội dung cho Netflix. Đầu năm nay, "Roman" của Netflix đã giành được ba giải Oscar, bao gồm cả hạng mục đạo diễn xuất sắc nhất và sau đó nhận được Giải thưởng đặc biệt AFI năm 2018 của Viện phim Mỹ. Liên hoan phim quốc tế Toronto đã sử dụng các bộ phim của Netflix trong hai năm liên tiếp làm phim mở đầu.

Năm 2017, Netflix đã mua kiệt tác sử thi lịch sử "The Irishman" của Martin Scorsese từ Paramount với giá 100 triệu USD, đầu tư 150 triệu USD và chịu trách nhiệm phát hành. Đánh dấu sự trở lại thời kỳ hoàng kim của Hollywood về câu chuyện tập trung vào một kiệt tác sử thi, và bây giờ bộ phim dài 3,5 tiếng đang là vua dẫn đầu trong danh sách đề cử giải thưởng tại các Liên hoan phim lớn. "The Irishman" đã được phát hành tại Los Angeles và New York vào ngày 1/11. Bắt đầu chiếu trên Netflix vào ngày 27/11 và chỉ một tuần sau khi chiếu đã đạt được 26 triệu người xem trực tuyến. Tuy nhiên, Netflix chưa công bố dữ liệu thuê bao mới do người Ireland mang lại. 

Xung đột giữa Streaming và rạp phim truyền thống, màn hình lớn và màn hình nhỏ sẽ dần trở nên rõ ràng trong 5 năm tới. Cho dù người chiến thắng cuối cùng là Netflix với lợi thế là kẻ xuất hiện đầu tiên hay Disney với những bộ phim độc quyền sừng sỏ đều phụ thuộc vào khán giả. Một số người trong ngành tài chính đã phân tích rằng khả năng của Disney hoạt động chéo trong phim, truyền hình, âm nhạc, phái sinh và công viên chủ đề có thể giúp hãng chấp nhận rủi ro tài chính một cách tự do hơn. Còn Netflix, vốn chỉ kinh doanh mỗi mảng Streaming chắc hẳn sẽ gặp nhiều khó khăn do những đối thủ còn lại đem đến. 

Hoài Viễn