2023 - năm thách thức cho ngành bán lẻ ICT

Xu hướng sụt giảm từ quí 4-2022

Báo cáo tài chính quí 4-2022 của các doanh nghiệp bán lẻ và phân phối thiết bị công nghệ (ngành ICT) đang niêm yết trên sàn chứng khoán cho thấy, doanh thu trong quí cuối cùng năm 2022 giảm trung bình 21,2% trong khi lợi nhuận ròng giảm 70,8% so với cùng kỳ.

Cụ thể, tại Tổng công ty cổ phần Dịch vụ tổng hợp Dầu khí (Petrosetco, mã PET), doanh thu quí 4-2022 đạt 4.835 tỉ đồng, còn lợi nhuận ở mức rất “khiêm tốn” với chỉ 740 triệu đồng, lần lượt giảm 20,9% về doanh thu và 99,5% về lợi nhuận so với cùng kỳ. Biên lợi nhuận ròng trong quí này cũng giảm mạnh từ 2,26% về 0,02%. Lũy kế cả năm 2022, doanh thu của Petrosetco mặc dù vẫn tăng nhẹ 0,4%, song lợi nhuận giảm tới 46%, về còn 167,8 tỉ đồng.

Mới đây nhất, Petrosetco đã công bố tình hình kinh doanh tháng 1-2023 với kết quả không mấy khả quan khi doanh thu đạt 1.210 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 2 tỉ đồng, lần lượt giảm 26% và 93,9% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu hoạt động phân phối giảm 28,1%, về mức 1.051 tỉ đồng. Trong số này, doanh thu phân phối điện thoại tăng 44,8%, còn doanh thu máy tính xách tay giảm 88,6%; thiết bị công nghệ thông tin khác giảm 50%…

Còn tại Công ty cổ phần Thế Giới Di Động (mã MWG), trong quí 4-2022, doanh thu giảm 15,4%, về 30.588 tỉ đồng; lợi nhuận giảm tới 60,4%, về 619 tỉ đồng. Lũy kế cả năm ngoái, lợi nhuận của Thế Giới Di Động giảm 16,3%, về 4.101 tỉ đồng, chấm dứt thời kỳ tăng trưởng dương kéo dài kể từ khi niêm yết (năm 2014) tới nay. Biên lợi nhuận ròng của Thế Giới Di Động cũng giảm mạnh từ 4,33% về còn 2,02%.

Công ty cổ phần Thế giới số (Digiworld, mã DGW) cũng không nằm ngoài xu hướng chung khi doanh thu quí 4-2022 giảm 48,2%, về 4.075 tỉ đồng; lợi nhuận giảm 52%, về 155,6 tỉ đồng.

Với Công ty cổ phần Bán lẻ kỹ thuật số FPT (FPT Retail, mã FRT), trong quí 4-2022, doanh thu giảm nhẹ 0,2% về 8.457,8 tỉ đồng trong khi lợi nhuận lao dốc 71%, về 96,7 tỉ đồng. Lũy kế cả năm 2022, lợi nhuận của FPT Retail giảm 10,3%, về còn 398 tỉ đồng.

Nhìn chung, báo cáo của nhiều đơn vị nghiên cứu thị trường dự báo 2023 là năm có nhiều khó khăn, thách thức với ngành hàng bán lẻ ICT. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, người dân đã đẩy mạnh mua sắm điện thoại, máy tính để làm việc, học tập trực tuyến nên giờ đây vẫn chưa có nhu cầu thay mới.

Trên thực tế, kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại cũng đang gây ra những ảnh hưởng rõ nét đến kinh tế trong nước. Các doanh nghiệp thiếu đơn hàng xuất khẩu, hàng loạt nơi cắt giảm giờ làm, sa thải lao động, đặc biệt trong nhóm doanh nghiệp thâm dụng nhiều lao động như dệt may, da giày… khiến thu nhập của người dân sụt giảm.

Báo cáo công bố hồi cuối tháng 1-2023 của Công ty cổ phần Chứng khoán SSI nhận định, tình trạng ảm đạm của thị trường bán lẻ sẽ kéo dài ít nhất cho đến tháng 6-2023 do những khó khăn liên quan đến kinh tế vĩ mô, đặc biệt là áp lực lạm phát. Với giả định lạm phát sẽ đạt đỉnh trong sáu tháng đầu năm 2023 và sau đó sẽ giảm tốc trong nửa cuối năm, ước tính chi tiêu cho điện thoại và điện máy sẽ giảm 10% so với năm 2022.

Theo SSI, lạm phát gia tăng sẽ làm tăng chi phí cho các nhà bán lẻ vì khó có thể chuyển phần chi phí tăng sang giá bán cho khách hàng. Trong khi đó, người tiêu dùng đang tìm kiếm các đợt giảm giá sâu và xu hướng mua hàng giá rẻ có thể còn tiếp tục kéo dài.

Vẫn đặt mục tiêu tăng trưởng trong năm 2023

Dù lo ngại sức mua sụt giảm nhưng năm 2023, Thế Giới Di Động vẫn đặt mục tiêu đạt doanh thu 135.000-150.000 tỉ đồng và lợi nhuận ròng 4.200-4.700 tỉ đồng. Nếu đạt con số tối đa theo kế hoạch, doanh thu và lợi nhuận của công ty sẽ tăng trưởng lần lượt 12% và 15% so với mức thực hiện năm 2022 (103.405 tỉ đồng doanh thu và 4.100 tỉ đồng lãi sau thuế).

Thế Giới Di Động kỳ vọng hai chuỗi cửa hàng Thế Giới Di Động và Điện máy Xanh sẽ tiếp tục tăng trưởng hai con số, đóng góp 75-80% tổng doanh thu. Kế hoạch kinh doanh năm nay của Thế Giới Di Động được xây dựng dựa trên giả định hoạt động sản xuất và tiêu dùng sẽ tích cực hơn từ giữa quí 3, hoặc từ quí 4. Bên cạnh đó, công ty sẽ tập trung kiểm soát chi phí chặt chẽ, kiểm soát tồn kho hiệu quả và giảm chi phí tài chính.

Tương tự, Digiworld đặt mục tiêu kết quả kinh doanh năm 2023 tăng trưởng hai con số với doanh thu 25.109 tỉ đồng, tăng 14% và lợi nhuận sau thuế 787 tỉ đồng, tăng 15%. Kế hoạch trên của Digiworld được xây dựng dựa trên những hợp đồng mới đã ký kết, cũng như dự báo nhu cầu cho sản phẩm đang kinh doanh sẽ được cải thiện trong hai quí cuối năm.

Trong năm 2023, Digiworld sẽ bổ sung một sản phẩm điện thoại di động mới và một sản phẩm thiết bị gia dụng mới trong danh mục kinh doanh. Đồng thời, công ty sẽ lấn sân mạnh mẽ sang lĩnh vực phân phối dược phẩm, với mục tiêu trở thành doanh nghiệp bán lẻ dược phẩm tốp đầu tại Việt Nam. Hiện Digiworld đã có được giấy phép phân phối dược phẩm và thiết bị y tế.

Tại FPT Retail, khi sức cầu trong lĩnh vực bán lẻ công nghệ suy giảm thì bán lẻ dược phẩm với độ phủ sóng mạnh mẽ thời gian qua, cụ thể là chuỗi nhà thuốc Long Châu, được kỳ vọng sẽ đóng góp nhiều hơn vào kết quả kinh doanh năm 2023.

Theo lãnh đạo của FPT Retail, việc đưa hàng gia dụng vào các cửa hàng hiện hữu giúp tăng doanh thu trên cửa hàng và cải thiện biên lãi gộp của chuỗi FPT Shop. Gia dụng sẽ tiếp tục là ngành hàng được FPT Shop tập trung mở rộng.

Bên cạnh đó, công ty sẽ làm việc với các đối tác trong lĩnh vực tài chính để có được những gói hỗ trợ tài chính cho khách hàng như trả góp không lãi suất hoặc lãi suất thấp, trả chậm…, nhằm kích cầu. Ngoài ra, FPT Retail tiếp tục chuyển đổi số mạnh mẽ, ứng dụng công nghệ vào hoạt động của cả hai chuỗi FPT Shop và FPT Long Châu, nhằm gia tăng trải nghiệm khách hàng.

Đánh giá chung cho thấy các yếu tố như tăng trưởng thu nhập, ngành du lịch phục hồi mạnh mẽ, cùng với đó là ngành vận tải, lưu trú phục hồi sẽ thúc đẩy ngành bán lẻ dần đi lên trong nửa cuối năm nay. Kỳ vọng ngành sẽ có sự tăng trưởng trong hai quí cuối năm nay nhưng các doanh nghiệp cần chú trọng đến việc cắt giảm chi phí để cải thiện biên lợi nhuận.