100.000 ca tự tử ở Hàn Quốc, thư tuyệt mệnh thường nhắc đến bố mẹ

Hàn Quốc là quốc gia nổi tiếng với sự phát triển kinh tế thần tốc nhưng cũng đứng đầu thế giới về tỷ lệ tự tử. Đằng sau những con số thống kê lạnh lùng là vô số câu chuyện bi thương mà nguyên nhân sâu xa thường bị che lấp bởi sự im lặng. Mới đây, công trình nghiên cứu quy mô lớn do Quỹ Tôn trọng Sự sống Hàn Quốc và Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc (KAIST) thực hiện đã mang lại góc nhìn chưa từng có về những người lựa chọn ra đi, thông qua việc phân tích khoa học những lời trăn trối cuối cùng của họ.

Những lời trăng trối cuối cùng

Nghiên cứu "Tìm hiểu đặc điểm của các vụ giết người rồi tự tử qua phân tích thư tuyệt mệnh" đã phân tích một khối lượng dữ liệu khổng lồ, lên tới 102.538 vụ tự tử trong giai đoạn từ 2013 đến 2020. Bằng cách áp dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP, các nhà khoa học đã giải mã những từ ngữ, cảm xúc và mối bận tâm cuối cùng của những người tự tử.

Kết quả nổi bật chính là sự thống trị của các danh từ liên quan đến gia đình. Trong cả hai nhóm, nhóm tự tử thông thường và nhóm giết người thân rồi tự tử, hai danh từ "mẹ" và "bố" là những từ được nhắc đến với tần suất cao nhất. Cụ thể, trong các thư tuyệt mệnh thông thường, "mẹ" chiếm 3,8% và "bố" chiếm 3% tổng số danh từ. Điều này cho thấy, trong những khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời, dù là để gửi lời xin lỗi, bày tỏ tình yêu thương hay một lời tâm sự cuối, hình ảnh cha mẹ vẫn chiếm một vị trí trung tâm không thể thay thế. Những lá thư này thường mang giọng điệu của một người con đang nói với đấng sinh thành, hoặc của một người cha, người mẹ đang nói về vai trò của mình.

Bi kịch kép: Khi tiền trở thành ngòi nổ

Tuy nhiên, một phát hiện quan trọng hơn đã hé lộ sự khác biệt rõ rệt khi phân tích nhóm đối tượng ra tay sát hại người thân trước khi tự kết liễu đời mình. Trong những lá thư tuyệt mệnh của nhóm này, bên cạnh "bố" và "mẹ", từ "tiền" nổi lên như một ám ảnh nhức nhối, xuất hiện với tần suất 1,7%, cao hơn đáng kể so với mức 1,2% ở nhóm tự tử thông thường.

Sự hiện diện của "tiền" không chỉ là một con số thống kê. Nó là minh chứng cho thấy áp lực kinh tế, từ nợ nần chồng chất, sự túng quẫn kéo dài đến việc lo lắng về tài sản để lại đã trở thành một yếu tố quyết định, một giọt nước tràn ly đẩy con người đến hành động cực đoan nhất.

Phân tích sâu hơn cho thấy có hai kịch bản bi kịch chính. Cha mẹ (30-40 tuổi) sát hại con cái, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ áp lực kinh tế không thể chịu đựng nổi, kết hợp với gánh nặng từ bệnh tật của con cái. Sự tuyệt vọng khiến họ tin rằng kết thúc tất cả là "lối thoát" duy nhất cho cả gia đình. Con cái (trên 50 tuổi) sát hại cha mẹ già, bi kịch này lại phản ánh một vấn đề xã hội khác của Hàn Quốc, gánh nặng chăm sóc người thân dài hạn. Khi phải đối mặt với khó khăn kinh tế của bản thân cùng với việc chăm sóc cha mẹ già yếu, bệnh tật trong nhiều năm, một số người đã đi đến điểm bùng nổ về cả thể chất lẫn tinh thần.

Bản đồ cảm xúc: Từ yêu thương đến tức giận

Nghiên cứu không chỉ dừng lại ở phân tích từ ngữ mà còn đi sâu vào bản đồ cảm xúc thông qua một mô hình phân loại phức tạp. Kết quả cho thấy một sự đối lập rõ ràng về trạng thái tâm lý.

Thư tuyệt mệnh thông thường sẽ tràn ngập các cảm xúc như "quan tâm", "yêu thương" và "buồn bã". Điều này cho thấy động cơ tự tử thường xuất phát từ nỗi đau cá nhân, sự trầm cảm, hoặc cảm giác muốn giải thoát bản thân khỏi gánh nặng tinh thần.

Thư tuyệt mệnh của các vụ án giết người rồi tự tử lại là các cảm xúc chủ đạo "tức giận", "kích động" và "trung lập" (sự thờ ơ, lạnh lùng sau khi đã đi đến quyết định). Sự tức giận này có thể hướng vào hoàn cảnh, xã hội hoặc chính sự bất lực của bản thân, cho thấy hành động của họ không chỉ là sự tuyệt vọng mà còn là sự bùng nổ dữ dội sau thời gian dài dồn nén.

Công trình nghiên cứu này không chỉ là một bản phân tích học thuật mà còn là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ gửi đến xã hội và các nhà hoạch định chính sách Hàn Quốc. Nó cho thấy những bi kịch cá nhân thực chất bắt nguồn từ những vấn đề mang tính hệ thống, một mạng lưới an sinh xã hội chưa đủ mạnh, các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc người thân còn thiếu hụt và khả năng tiếp cận các dịch vụ sức khỏe tâm thần còn hạn chế.

Nhóm nghiên cứu đã đưa ra những khuyến nghị cấp thiết, đề xuất chính phủ cần phải khẩn trương củng cố hệ thống an sinh xã hội, mở rộng các gói hỗ trợ kinh tế cho những gia đình gặp khó khăn, phát triển các dịch vụ chăm sóc tại nhà để giảm gánh nặng cho người thân, thiết lập các cơ chế hòa giải xung đột gia đình hiệu quả, và quan trọng nhất là bình thường hóa và tạo điều kiện để mọi người dân có thể dễ dàng tiếp cận tư vấn tâm lý.

Theo các nhà nghiên cứu của KAIST, những lá thư tuyệt mệnh qua lăng kính của khoa học đã không còn là những lời trăng trối câm lặng. Chúng đã trở thành những dữ liệu biết nói, kêu gọi một sự thay đổi từ gốc rễ, để không còn ai phải viết ra những bức thư đau đớn trong tuyệt vọng.